شناخت علائم زخم دهانه رحم: راهی برای زندگی سالم

علائم زخم دهانه رحم چیست؟ سرویکیت التهاب دهانه رحم (انتهای رحم) است. این عارضه اغلب با ترشحات واژن، خونریزی یا درد در حین رابطه جنسی همراه است، اگرچه برخی از افراد ممکن است اصلاً علائمی را تجربه نکنند اما ممکن است به سرویکیت حاد (که معمولاً به دلیل عفونت ایجاد می‌شود) یا زخم مزمن دهانه رحم (که معمولاً در اثر تحریک ایجاد می شود) روبرو شوند.

زخم دهانه رحم یکی از مهم‌ترین بیماری‌هاست که بدون شک تاثیر مهمی بر روی سلامت و کیفیت زندگی زنان دارد. آیا شما می‌دانید که زخم دهانه رحم به چه علت رخ می‌دهد؟ چه راهکارهایی می‌تواند مانع آن شود که یکی از مهم‌ترین اعضای بدن زنان دچار بیماری یا زخم نشود.

آیا می‌دانید که با چه روش‌های درمانی خانگی و پزشکی می‌توانید مشکلات ناشی از این بیماری را کاهش دهید؟ در این مقاله قرار است به تمامی این پرسش‌ها پاسخ دهیم. هر چند بهترین راهکار در مواجه با چنین شرایطی مراجعه به بهترین فوق تخصص سرطان رحم است تا از خطرات این بیماری در امان باشید.

 

چرا باید نشانه های زخم دهانه رحم را جدی گرفت؟

ابتلا به سرطان دهانه رحم یا سرویکس یکی از دردناک‌ترین بیماری‌هایی است که ممکن است زنان در زندگی خود با آن روبه‌رو شوند و گام نخست آن، جدی‌ نگرفتن علائم زخم رحم است.

به‌طور کلی باید گفت علا‌یم زخم دهانه رحم یکی از عارضه‌ها با منشأ عفونی و باکتریایی است که زنان را درگیر بیماری‌های واژینال می‌کند. تشخیص به‌موقع این بیماری می‌تواند جلوی تشدید آن را گرفته تا علائم سرطانی از خود بروز ندهد.

یکی از آزمایش‌های مرسوم و به‌طورمعمول اولین گام برای اینکه دریابیم آیا به این بیماری مبتلا شده‌ایم یا نه انجام آزمایش پاپ اسمیر است. آزمایش پاپ اسمیر به صورت کلی با تجویز پزشک به همراه آزمایش خون انجام می‌شود.

البته تشخیص کامل زخم دهانه رحم به‌تنهایی با انجام آزمایش پاپ اسمیر اتفاق نمی‌افتد. به‌طورمعمول برای تشخیص زخم دهانه رحم از روش‌هایی مانند: نمونه‌برداری با کولپوسکوپی، بیوپسی یا سونوگرافی استفاده می‌شود.

آشنایی با آناتومی و بیماری‌های مرتبط با زخم دهانه رحم

دستگاه تناسلی زنان وظیفه تولیدمثل را بر عهده دارد؛ برای همین است که دقت و نگهداری از آن جدی است. دستگاه تولیدمثل در زنان دو بخش داخلی و خارجی دارد  و از  اعضای مهم آن می‌توان به واژن، رحم، لوله‌های فالوپ و دهانه رحم و تخمدان‌ها اشاره کرد. همان‌طور که می‌دانید دهانه رحم، یکی از مهم‌ترین ارگان تشکیل‌دهنده دستگاه تناسلی زنان است؛ پس شناخت دقیق نشانه‌های زخم دهانه رحم، می‌تواند شما را از عارضه و بیماری جدی دور نگه دارد. به‌ویژه اگر رویای مادر شدن را در سر دارید، هر نوع علامتی که مربوط به زخم دهانه رحم می‌شود را جدی بگیرد.

دهانه رحم کجاست؟

دهانه رحم یا سرویکس در پایین‌ترین قسمت رحم قرار دارد که به بالای واژن متصل شده است. شکل رحم به‌صورت گلابی برعکس است. شکل دهانه رحم یا گردنه رحم به‌صورت استوانه‌ای و به‌صورت طبیعی 2 تا 3 سانتی‌متر است که در انتهای واژن قرار دارد. دهانه رحم با انگشت قابل لمس است و محل ورود اسپرم و خروج خون قاعدگی است.

علائم زخم دهانه‌ی رحم از هر فردی با فرد دیگر متفاوت است، اما علائم مشترک بسیاری نیز وجود دارد. رحم به‌طور کلی می‌تواند درگیر بیماری‌های متعددی مانند التهاب مزمن، پولیپ، دیسپلازی و سرطان شود. یکی از اصلی‌ترین نکاتی که باید در اینجا یادآور شد آن است که بیماری‌های مربوط به دهانه رحم معمولا در زمان کوتاه و به‌یک‌باره خود را نشان نمی‌دهد، بنابراین جدی گرفتن هر نوع علائمی هرچند جزئی بسیار حائز اهمیت است.

علائم زخم دهانه‌ی رحم کدام است؟

زخم دهانه رحم گاهی هیچ علامت مشخصی ندارد، اما گاهی علائم آن به‌طور کامل مشهود و قابل لمس است. برخی از زنان شاید نداند که نادیده گرفتن این علائم تا چه اندازه می‌تواند خطرناک باشد و رعایت چه نکاتی می‌تواند آنان را از خطر و یک بیماری جدی برهاند.

به‌طورکلی باید گفت که در علم پزشکی اگر چیزی دهانه رحم را تحریک یا ملتهب کند، به این عارضه سرویسیت یا زخم دهانه رحم می‌گویند. از علائم آن به‌طور مختصر می‌توان به ترشحات غیرطبیعی واژینال، خونریزی و درد اشاره کرد. اما اگر فرد به سرویسیت حاد مبتلا شود که معمولا در اثر عفونت ایجاد می‌شود، علائم شدیدتری بوجود می‌آید.

از نشانه‌های زخم دهانه رحم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مشکل در دفع ادرار
• خارش یا تحریک واژن
• سوزش واژن
• ترشحات غیرمعمول و بیش‌ازحد واژن
• ترشحات خاکستری یا زرد کم‌رنگ
• بوی نامطبوع
• درد هنگام رابطه جنسی
• خونریزی غیرطبیعی
• لکه‌بینی
• خونریزی بعد از رابطه جنسی
• تغییر عادت ماهیانه
• احساس درد لگن یا شکم
• درد در هنگام معاینه دهانه رحم
• تب (در موارد نادر)

همچنین توجه داشته باشید که زخم دهانه رحم می‌تواند به تمام رحم، لوله‌های رحمی یا تخمدان‌ها گسترش یابد و منجر به بیماری با نام «التهابی لگن» شود. همان‌طور که گفتیم در برخی از زنان ممکن است این علائم مشخص نباشد، پس زنان باید به‌طور منظم به پزشک زنان و زایمان مراجعه کنند و همواره آزمایش و چکاپ‌های دوره‌ای مخصوص را انجام دهند.

برای تشخیص زخم دهانه رحم به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

این علائم معمولا در اثر عفونت‌های مقاربتی مانند کلامیدیا، سوزاک یا تب‌خال تناسلی به وجود می‌آیند و گاهی هم ممکن است تنها یک واکنش آلرژیک معمولی به کاندوم، پمادها، کرم‌ها و یا ژل‌های بهداشتی باشد. اما برای آنکه بدانیم کدام‌یک از این نشانه‌ها از زخم دهانه رحم است باید به پزشک متخصص زنان و زایمان یا به جراح و فلوشیب کف لگن مراجعه کنید.

این پزشکان معمولا برای درمان این بیماری خفیف و ناشی از عفونت، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کنند. در شرایط غیر حاد پس از حدود 2 هفته التهاب به‌طور کامل از بین می‌رود. اما اگر زخم دهانه رحم حاد و مزمن باشد و پزشک در معاینه‌ها و آزمایش‌ها، سلول‌های غیرطبیعی در دهانه رحم مشاهده کند، از روش فریز زخم دهانه رحم استفاده می‌کند.

در اینجا باید گفت که اگر با فریز کردن، علائم زخم برطرف نشد یا اگر بعد از مدتی این علائم مجدد بازگشت، پزشک معالجه به سراغ درمان‌های تخصصی‌تر می‌رود. پس بهتر است پیش از آنکه التهاب در دهانه رحم باعث دردسر بزرگی شود، با یک متخصص مشورت کنید.

 

مراحل درمانی بهبود زخم دهانه رحم چیست؟

اگر هر یک از علائم این بیماری را دارید یا روابط جنسی پرخطری داشته‌اید، برای معاینه کامل لگن و بررسی عفونت‌های واژینال باید به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. پزشک پیش از هر معاینه‌ای چنین سؤالاتی از شما خواهد پرسید:

1. آیا در روابط جنسی خود از کاندوم استفاده کرده‌اید؟
2. آیا شرکای جنسی متعدد داشته‌اید؟
3. آیا برای پیشگیری از بارداری از وسیله خاصی استفاده می‌کنید؟

پس از شنیدن پاسخ این پرسش‌ها و ارزیابی کامل سابقه پزشکی شما، متخصص زنان و زایمان شما را معاینه می‌کند تا متوجه شود علایم زخم دهانه رحم در شما وجود دارد یا خیر؟ این علائمی عبارتند از:

• قرمزی و التهاب در دهانه رحم
• ترشحات واژن
• وجود خون یا لکه بر دهانه رحم یا واژن
• التهاب واژن

 

پس از بررسی کامل، پزشک معالج ممکن است آزمایش‌هایی مانند پاپ اسمیر را انجام دهد. برای انجام این آزمایش از یک سوآب (ابزاری شبیه گوش پاک‌کن) برای نمونه‌گیری از سلول‌های رحم و دهانه رحم استفاده می‌شود.

برای اطمینان از وجود زخم دهانه رحم، پزشک همچنین برای آزمایش باکتری‌های موجود در رحم از ترشحات واژن نیز نمونه‌برداری می‌کند. با بررسی این ترشحات، متخصص زنان و زایمان می‌تواند ابتلا به بیماری واژینوز باکتریایی را تشخیص دهد. در ادامه بدون شک آزمایش‌هایی برای تشخیص ابتلا به عفونت‌های مقاربتی مانند سوزاک و کلامیدیا نیز انجام می‌شود.

علائم سرویسیت در چه افرادی بیشتر مشاهده می‌شود؟

عفونت از اصلی‌ترین دلایل مشاهده زخم دهانه رحم در فرد است. دهانه رحم با ورود باکتری عفونت می‌کند و علا‌ئم ناشی از آن پدیدار می‌شود. از مهم‌ترین علل شایع زخم دهانه رحم عفونی می‌توان به تب‌خال تناسلی، باکتری‌های استافیلوکوک یا استرپتوکوک، تریکومونیازیس و مایکوپلاسمای تناسلی و سوزاک اشاره کرد.

اما در برخی از موارد، زخم دهانه رحم در زنان، بر اثر علل غیرعفونی بوجود می‌آید. این علل عبارتند از:

• واکنش آلرژیک به کاندوم یا وسایل پیشگیری
• حساسیت به ژل‌های بهداشتی بانوان
• استفاده از تامپون‌های غیراستاندارد
• پرتو درمانی
• ضعف سیستم ایمنی بدن
• بارداری

در اینجا این پرسش به میان می‌آید که چه افرادی مستعد ابتلا به یکی از نشانه‌های زخم دهانه رحم هستند:

• آغاز رابطه جنسی در سنین پایین
• داشتن سابقه ابتلا به عفونت‌های مقاربتی مانند سوزاک و سیفلیس
• داشتن شرکای جنسی متعدد
• افراد مبتلا به دیابت یا ایدز
• داشتن سابقه سقط‌جنین
• زایمان زودرس

بنابراین اگر شما نیز به هر دلیلی در فهرست بالا قرار می‌گیرید، بهتر است همواره تحت نظر پزشک باشید و هرازگاهی برای انجام آزمایش‌های عفونی، به کلینیک‌های معتبر مراجعه کنید.

 

درمان خانگی برای کاهش علایم زخم دهانه رحم

اگر علائم زخم دهانه‌ی رحم شدید یا علت ابتلا عفونت‌های مقاربتی باشد، بدون شک نمی‌توان از درمان‌های خانگی استفاده کرد و باید به سراغ داروهای شیمیایی رفت. اگر علائم ضعیف باشد یا بیمار دچار التهاب مزمن باشد، درمان خانگی می‌تواند به‌عنوان تکمیل درمان‌های پزشکی مورد استفاده قرار گیرد و به تسکین علائم و بهبود سلامت شما کمک کند.

• گرمای ملایم: قرار دادن پتو گرم یا یک پد گرم بر روی شکم یا لگن می‌تواند به تسکین درد و تخفیف احساس تنگی کمک کند.
• مصرف غذاهای ضدالتهابی: مصرف ماهی‌هایی مانند ماهی سالمون به‌عنوان منبع اسیدهای چرب امگا-3 می‌تواند به کاهش التهاب‌ها کمک کند. گنجاندن مصرف ماست و مکمل‌های پروبیوتیک در رژیم غذایی نیز تاثیر مثبتی بر کاهش باکتری‌ها دارد. همچنین در طب سنتی، بر مصرف سیر به دلیل خواص ضد باکتریایی قوی آن تاکید شده است.
• استفاده از گیاهان دارویی: مصرف زعفران به‌عنوان یک گیاه ضدالتهابی و ضد درد می‌تواند به تسکین درد شکمی کمک کند. همچنین از روغن آویشن مخلوط با یک قاشق عسل برای حمام گرم استفاده کنید تا به تسکین درد و التهاب دهانه رحم کمک کند. برخی نیز بر این باورند که چای سبز به سلامت واژن کمک می‌کند و در کاهش ابتلا به سرطان تخمدان موثر است.
• مدیتیشن و یوگا: تمرین مدیتیشن و یوگا می‌تواند به کاهش استرس و تسکین درد کمک کند. تنفس عمیق و آرام نیز به آرامش ذهنی کمک کرده و درد را تسکین می‌دهد.
• ماساژ ملایم با روغن نارگیل: ماساژ ملایم با استفاده از روغن نارگیل می‌تواند به تسکین درد و استرس کمک کند.
• استفاده از لباس مناسب: لباس زیر نخی و گشاد، تجمع باکتری‌ها و رطوبت را کاهش می‌دهد.

داروهای شیمیایی برای بهبود زخم دهانه رحم

اگر علائم این نوع زخم حاد باشد، مصرف داروهای شیمیایی شاید بتواند شما را از ادامه درمان با روش‌های مانند فریز زخم دهانه رحم یا جراحی نجات دهد. معمولا برای درمان زخم دهانه رحم ناشی از باکتری، از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده می‌کنند. برخی از این آنتی‌بیوتیک‌ها به‌صورت پماد تولید می‌شوند و برای نمونه می‌توان به پماد اریترومایسین برای ازبین‌بردن باکتری‌ها اشاره کرد. این داروها می‌تواند بیماری‌های مانند سوزاک، زگیل تناسلی و کلامیدیا را از بین ببرند. در اینجا ذکر این نکته ضروری است که برای جلوگیری از انتقال عفونت به شریک جنسی و البته کاهش دوران درمان بهتر است تا بهبودی کامل از رابطه جنسی دوری کنید.

اگر علایم زخم دهانه رحم نشانگر ابتلا به تب‌خال تناسلی باشد، متخصصان معمولا داروهای ضدویروس تجویز می‌کنند. این داروها به کاهش علائم کمک می‌کنند و بهتر است بدانید که برای درمان کامل و همیشگی بیماری‌های مزمن مانند تب‌خال و زگیل تناسلی دارویی وجود ندارد و شما با رعایت توصیه‌های پزشک تنها می‌توانید این علائم را مدیریت کنید.

در زنانی که به سن یائسگی رسیده‌اند، هم احتمال وجود زخم دهانه رحم وجود دارد. تغییر سطح استروژن و پروسترون یکی از اصلی‌ترین دلایل ابتلا به التهاب و زخم دهانه رحم است. برای این زنان معمولا داروهای هورمونی تجویز می‌شود. اگر فشار خون، ابتلا به بیماری‌های خاص مانند دیابت یا نقض ایمنی و استفاده از داروهای خاص، منجر به پیدایش زخم دهانه رحم شده باشد، متخصصان برای شما داروهایی مانند آنتی‌استروژن‌ها، آنتی‌کوآگولانت‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها و یا آمینواسیدها تجویز می‌کنند.

همچنین باید گفت که فریز زخم در موارد نادر برای از بین‌بردن کامل زخم دهانه رحم پیشنهاد می‌شود. بنابراین، اگر علت التهاب و زخم، سرطان دهانه رحم یا وجود سلول‌های پیش سرطانی باشد، فریز بهترین گزینه پیش‌رو است. در این روش سلول‌های غیرطبیعی منجمد شده و درنهایت از بین می‌رود.

سخن پایانی

برای بهبود علائم زخم دهانه رحم، تشخیص سریع، دقیق و زودهنگام است. بنابراین، برای یافتن بهترین دکتر زنان، بررسی بیماری و داشتن بهترین مشاوره می‌توانید از کلینیک بانو کمک بگیرید. پزشکان و متخصصان ما علاوه بر تشخیص درست و انجام معاینات دوره‌ای، بهترین مشاوران پزشکی در این زمینه هستند تا بتوانید هرچه‌ سریع‌تر سلامتی خود را بازیابید و برای همیشه از زخم دهانه رحم خلاص شوید. علائمی که اگر به‌درستی توسط متخصصان شناسایی نشوند، مشکلی عظیم برای شما و عزیزانتان به وجود می‌آورند.