مشکلات دهانه رحم در بارداری که باید بشناسید!

هر مادری که در حال سپری کردن دوران بارداری است، دوست دارد یک نوزاد سالم و سر حال به دنیا آورد.‌ موارد بسیاری زیادی وجود دارند که بر روی سلامت جنین در رحم مادر تاثیر گذار هستند. یکی از مهم‌ترین پارامترها در این زمینه، دهانه رحم در بارداری است. در واقع دهانه واژن در این دوران، باید دارای اندازه طبیعی و تعیین شده باشد. هر گونه تغییرات غیر عادی در آن، بر روی سلامت مادر و جنین، تاثیرات منفی برجای می‌گذارد. با ما همراه باشید تا اطلاعات کامل‌تری در زمینه دهانه واژن در هنگام بارداری از نظر بهترین فوق تخصص سرطان رحم در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.

 

اطلاعاتی در مورد دهانه رحم در بارداری

دهانه واژن که برخی از پزشکان آن را به نام سرویکس نیز می‌شناسند، در اصل یک نوع بافت است که شکل آن حالت استوانه‌ای دارد. این بافت حالت رشته‌ای عضلانی دارد و  باعث اتصال میان قسمت خروجی واژن و بخش ورودی رحم می‌گردد. در دوران‌های مهمی که یک زن در زندگی خود با آن مواجه می‌گردد، دهانه واژن نیز با تغییراتی مواجه می‌شود. به عنوان مثال در طول دوران قاعدگی، دیواره رحم تغییر شکل می‌دهد و این موضوع در دوران بارداری هم اتفاق می‌افتد.
زمانی که مادر از طریق زایمان طبیعی نوزاد خود را به دنیا می‌آورد، بافت دهانه واژن با تغییرات بسیار اساسی مواجه می‌گردد.‌ در واقع دهانه رحم در بارداری و به خصوص در هفته‌های پایانی و هنگام زایمان، بسیار منبسط و گسترده می‌گردد. این موضوع سبب می‌شود که نوزاد بتواند به راحتی از رحم خارج شده و زندگی در دنیای بیرون را آغاز کند.
حال اگر باز شدن دهانه واژن، به صورت غیر عادی در بارداری اتفاق افتاد، خطرات بسیار زیادی برای مادر و نوزاد به همراه دارد. پزشکان این مشکل را به نام، نارسایی سرویکس یا نارسایی دهانه رحم می‌شناسند و باید به گونه‌ای آن را درمان کنند. چرا که این خطر وجود دارد که مادر، زایمان زودرس انجام دهد و نوزاد او نتواند مراحل رشد و تکامل را در رحم مادر تجربه کند. بنابراین اگر شما به عنوان یک مادر باردار، شاهد باز شدن دهانه واژن در هفته 31بارداری یا سایر هفته‌های دیگر هستید، بدانید که این موضوع غیر طبیعی است و باید متخصص خود را در جریان قرار دهید.

 

طول طبیعی برای باز شدن دهانه رحم در هفته 39 چقدر است؟

زمانی که از دهانه واژن صحبت می‌کنیم، این سوال برای برخی از افراد به وجود می‌آید که طول طبیعی برای دهانه رحم به خصوص در دوران بارداری چقدر است؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم، به طور کلی دهانه واژن قبل از شروع دوران بارداری، به شکل بلند بوده و دارای ساختاری کاملاً محکم است. زمانی که یک مادر دوران بارداری خود را آغاز می‌کند، دهانه رحم سختی خود را از دست داده و به آرامی منعطف می‌شود. هر چقدر مادر به روزهای زایمان نزدیک می‌شود، طول دهانه واژن او نیز کمتر می‌شود تا در نهایت برای زایمان باز شود.
باز شدن دهانه واژن در هفته39 بارداری یک امر کاملاً طبیعی است. در واقع طول یک بارداری برای زن، معمولاً بین 37 تا 42 هفته است و اگر دهانه رحم قبل از هفته 37 باز شود، این موضوع یک امر غیر عادی است. فراموش نکنید که اگر دهانه واژن مادر باردار، قبل از آن که به هفته سی و هفتم برسد باز شود، ممکن است با یک مشکل جدی، به نام زایمان زودرس مواجه گردد. چنین نوزادی به سبب آن که هنوز مراحل رشد و تکامل خود را در رحم مادر تجربه نکرده، با مشکلات متعددی مواجه می‌گردد.
اگر بخواهیم طول دهانه رحم را به طور میانگین برای یک خانم عادی مطرح کنیم، باید بگوییم که اندازه آن باید 35 تا 40 میلی‌متر باشد. زمانی که چرخه بارداری برای خانم‌ها شروع می‌شود، طول دهانه واژن کوتاه می‌شود، اما این عدد تا هفته‌های آخر بارداری باید هنوز هم بیشتر از 30 میلی‌متر باشد. در صورتی که قبل از رسیدن به هفته‌های پایانی بارداری، طول دهانه رحم کوتاه‌تر از این عدد شود، خطر سقط جنین و یا زایمان زودرس مادر و جنین را تهدید می‌کند. برخی از زایمان‌های زودرسی که در هفته‌های بیستم تا سی و ششم بارداری رخ می‌دهند، ممکن است به سبب باز شدن غیر عادی دهانه واژن رخ داده باشند.

 

علائم بروز نارسایی در دهانه رحم در بارداری

باز شدن غیر عادی دهانه رحم در بارداری، همواره با نشانه‌ها و علائم خاصی همراه است. ما در این قسمت، این علائم را برای شما عزیزان ذکر می‌کنیم با تاکید بر این موضوع که هر کدام از این نشانه‌ها را دیدید، هر چه سریع‌تر موضوع را با متخصص خود در میان بگذارید:

•    اگر هنوز زمان زایمان شما نرسیده است، اما در رحم خود شاهد وجود انقباضات مکرر هستید.
•    اگر به صورت مدام در دوران بارداری خود دچار کمردرد شده‌اید. البته کمر درد می‌توان به صورت ناگهانی و بدون دلیل خاصی نیز رخ دهد.
•     اگر مشاهده می‌کنید که ترشحات واژن شما، حالتی غیر عادی پیدا کرده‌اند.
•    اگر قسمت لگن خود، احساس فشار می‌کنید و این فشار خفیف، متوسط و یا شدید است.
•    اگر شاهد خونریزی و یا لکه بینی هستید و می‌دانید که این موضوع کاملاً غیر عادی است.

در این گونه مواقع، متخصصان برای آن که طول دهانه واژن شما را بررسی نمایند، سونوگرافی را برای شما تجویز خواهند نمود. البته در برخی از مواقع خاص که احساس کنند جان مادر و جنین در خطر است، ممکن است اقدام به انجام معاینه لگن نمایند تا میزان باز شدن دهانه رحم را به خوبی بررسی کنند.

 

 آیا می‌توان از نارسایی دهانه رحم در بارداری جلوگیری نمود؟

به سبب آن که هنوز علت دقیق و قطعی باز شدن دهانه واژن در طول دوران بارداری را نمی‌دانیم، بنابراین نمی‌توانیم به صورت قطع و یقین، روش‌هایی برای جلوگیری از این موضوع را بازگو نماییم. اما به طور کلی، مواردی که در ادامه مطلب به آن‌ها اشاره می‌کنیم، به شما کمک خواهند کرد که دوران بارداری خود را به سلامت طی کنید و از هر مشکلی در امان بمانید:

مراقبت‌های دوران بارداری خود را به شکل بسیار منظم و مستمر دنبال کنید.
همان گونه که می‌دانید، یک زن از زمانی که باردار می‌شود تا زمانی که نوزاد خود را به دنیا می‌آورد، باید تحت نظر مستقیم یک متخصص زنان و زایمان باشد. او به صورت مرتب وضعیت بیمار خود را بررسی کرده و در برخی از ماه‌های بارداری، برای او انجام سونوگرافی را در نظر می‌گیرد. این آزمایشات و به خصوص تصویر برداری سونوگرافی، به پزشک کمک می‌کند تا هر گونه تغییرات غیر عادی در دهانه واژن را مشاهده نموده و برای درمان آن اقدامات لازم را انجام دهد.

در دوران بارداری، برای سلامتی خود و جنین خود، از مصرف غذاهای سالم غافل نشوید.
یک جنین برای آن که به خوبی رشد کند و یک مادر به سبب آن که سلامت جسم خود را در دوران بارداری حفظ نماید، به مواد غذایی سالم و مقوی نیاز دارند. بنابراین شما باید در دوران بارداری خود، از مواد غذایی که دارای اسید فولیک، آهن، کلسیم، پروتئین، ویتامین‌ها و روغن‌های سالم برخوردار هستند استفاده کنید.

در دوران بارداری بیش از پیش مراقبت وزن خود باشید و از چاق شدن خویش جلوگیری به عمل آورید.
هر چند اضافه وزن یکی از اتفاقات طبیعی است که در دوران بارداری رخ می‌دهد، اما این موضوع نباید بیش از حد باشد. پزشکان می‌گویند مادرانی که قبل از دوران بارداری خود وزن کاملاً مناسبی داشتند، باید بین 11 تا نهایتاً 16 کیلوگرم وزن اضافه کنند. در صورتی که یک مادر باردار بیش از این اندازه با اضافه وزن مواجه شود، به سلامتی خود و جنینی که در رحم دارد آسیب می‌زند.

در دوران بارداری نیز باید یک سبک زندگی کاملاً سالم را برای خود انتخاب کنید.
سبک زندگی سالم در دوران بارداری بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا می‌کند. شما در این دوران نه تنها مسئول خود هستید، بلکه مسئولیت نوزادی که قرار است به دنیا بیاید نیز بر دوش شماست. پس در این دوران نباید از سیگار، قلیان، مشروبات الکلی، مواد مخدر و... استفاده کنید. همچنین هرگز داروهایی که پزشک برای شما تجویز نکرده است را استفاده نکنید. سعی کنید یک زندگی سالم و متعادل داشته باشید تا این دوران به سلامتی سپری شده و نوزاد شما به دنیا بیاید.

 

چرا برخی از خانم‌ها با نارسایی دهانه رحم در بارداری مواجه می‌شوند؟

برخی از خانم‌ها دوران بارداری خود را به سلامت و بدون کوچک‌ترین مشکلی سپری می‌کنند و نوزاد خود را در نهایت صحت و سلامت به دنیا می‌آورند. اما بعضی دیگر از آن‌ها با مشکلاتی مانند باز شدن غیر عادی دهانه واژن در هفته نخست بارداری یا سایر هفته‌های قبل از زایمان روبرو هستند. اما چرا این مشکل برای برخی از مادران باردار به وجود می‌آید و علت آن چیست؟ راستش را بخواهید، هنوز علم پزشکی نتوانسته‌ است به صورت دقیق و قطعی، به علت این موضوع پی ببرد. اما عواملی که در ادامه مقاله به آن‌ها اشاره می‌کنیم، در این زمینه نقش مهمی دارند:

1.    ترومای دهانه رحم
موارد مختلفی وجود دارند که باعث ایجاد ترومای دهانه واژن می‌شوند. به عنوان مثال اگر متخصصان در نتایج آزمایش پاپ اسمیر بیمار خود، شاهد وجود موارد غیر عادی باشند، باید با انجام عمل جراحی، موارد غیر طبیعی را از رحم و یا دهانه رحم بردارند. این موضوع می‌تواند باعث ایجاد نارسایی دهانه واژن شده و در دوران بارداری مشکلاتی به وجود آورد. علاوه بر این اگر یک زن پیش از این جراحی‌هایی مانند کورتاژ را انجام داده باشد، این احتمال برای او وجود دارد که با ترومای دهانه رحم مواجه گردد.

2.    نژاد
هر چند این موضوع هنوز به اثبات نرسیده‌ است، اما گویا آمار نشان دهنده آن هستند که نارسایی دهانه رحم در بارداری، در میان زنان سیاه‌پوست بیشتر است.

3.    مشکلات مادرزادی
برخی از خانم‌ها به صورت ژنتیکی، با برخی از ناهنجاری‌های رحم مواجه هستند که در دوران بارداری، مسائلی مانند باز شدن دهانه رحم در هفته 31 بارداری و یا سایر هفته‌ها را به وجود می‌آورد.

 

 آیا می‌دانید طول دهانه رحم در هفته اول بارداری و سایر هفته‌ها چقدر است؟

زمانی که در مورد مقوله دهانه رحم در بارداری صحبت می‌کنیم، این سوال در ذهن برخی از افراد ایجاد می‌شود که در طول هفته‌های مختلف بارداری، طول دهانه واژن باید چقدر باشد؟ همان گونه که می‌دانید، همزمان با رشد جنین، تغییرات عمده‌ای در رحم به وجود می‌آید که این موضوع شامل دهانه رحم نیز می‌گردد. در واقع دهانه واژن در حال آماده شدن برای تولد نوزاد است و به همین سبب، تغییرات فراوانی در ابعاد و اندازه دهانه رحم به وجود می‌آید.
در ادامه مقاله به شما خواهیم گفت که طول دهانه رحم، در هر کدام از هفته‌های بارداری، به صورت طبیعی چقدر است؟

دهانه رحم طی هفته نخست بارداری به صورت کاملاً نرمال بوده و هنوز هیچ تغییری نکرده است.
زمانی که مادر باردار در حال سپری کردن هفته‌های هشتم تا چهاردهم بارداری است، باید طول رحم او 28 میلی‌متر و حداکثر 56 میلی‌تر باشد.
در حالی که مادر به هفته‌های 15 تا 28 بارداری می‌رسد، طول رحم او کاهش پیدا کرده و به 27 میلی‌متر تا 52 میلی‌متر می‌رسد.
در هفته 29 تا 37 بارداری، طول دهانه واژن به حدود 26 میلی‌متر و 52 میلی‌متر می‌رسد.

 

 چرا اندازه طبیعی دهانه رحم در بارداری مهم است؟

ممکن است برای شما نیز این سوال به وجود آمده باشد که چرا اندازه طبیعی دهانه رحم در بارداری، تا این میزان مهم است؟ پاسخ به این سوال بسیار ساده است. در صورتی که دهانه واژن به صورت غیر طبیعی تغییر کند، مادر دچار زایمان زودرس شده و نوزاد خود را زودتر از زمانی که برای او تعیین شده است به دنیا می‌آورد. هر چند این روزها دستگاه‌های مخصوصی وجود دارند که می‌توان نوزادان نارس را درون آن‌ها قرار دارد، اما این موضوع شامل حال تمامی نوزادان نمی‌شود.
یک نوزاد برای آن که تمامی قسمت‌های بدن او به طور کامل تشکیل شود، نیاز به محیط گرم و امن رحم دارد. او باید تا آخرین روز بارداری در رحم بماند تا تمامی قسمت‌های بدن او تشکیل شده و کامل شود. تنها در این صورت است که پس از به دنیا آمدن، درگیر بیماری خاصی نخواهد بود و مانند یک انسان عادی و معمولی می‌تواند به زندگی خود ادامه دهد. 
این موضوع را فراموش نکنید که باز شدن دهانه واژن در هفته39 بارداری و روزهای آخر که به زایمان نزدیک می‌شوید، یک امر طبیعی است. اما در صورتی که این موضوع در هفته‌های دیگر بارداری که هنوز جنین شما برای به دنیا آمدن آماده نیست رخ داد، یک موضوع غیر طبیعی است و باید توسط متخصصان بررسی شود. 

 

 بهترین روش‌های درمان نارسایی دهانه رحم در بارداری

پس از آن که نارسایی دهانه رحم در بارداری تشخیص داده شد، حال نوبت به درمان آن می‌رسد. در واقع پزشکان باید با روش‌هایی که می‌دانند و در زمینه آن دانش و تجربه بالایی دارند، به بیمار خود کمک کنند تا دوران بارداری خود را به سلامت سپری کند. روش‌هایی که پزشکان برای سلامتی بیماران خویش در دوران بارداری و جلوگیری از زایمان زودرس به او پیشنهاد می‌دهند عبارتند از:

1.    استراحت
بیمار باید در خانه مانده و ماه‌های باقیمانده بارداری خود را به استراحت مشغول شود.‌ گاهی اوقات حتی ممکن است پزشکان از بیمار خود بخواهند که هفته‌های پایانی بارداری خود را در استراحت مطلق به سر برده و کار خاصی انجام ندهند.

2.    تجویز مکمل پروژسترون
در صورتی که بیمار پیش از این سابقه زایمان زودرس داشته است، پزشکان در سه ماه دوم و سوم بارداری او، مکمل‌های هورمون پروژسترون را برای او تجویز می‌کنند.

3.    انجام سونوگرافی‌های زیاد
پزشکان برای آن که بتواند از زایمان زودرس بیمار خود جلوگیری به عمل آورند، ممکن است سونوگرافی‌های مکرر و پی در پی را برای او در نظر بگیرند. در این گونه مواقع بیمار باید هر دو هفته یکبار، برای انجام سونوگرافی به مراکز و آزمایشگاه‌های مربوطه مراجعه نماید.

4.    سرکلاژ دهانه رحم
سرکلاژ دهانه رحم یکی دیگر از شیوه‌های نوین درمانی است که متخصصان معمولاً برای کسانی که پیش از این زایمان زودرس داشته‌اند و آزمایشات سونوگرافی نشان دهنده آن است که دهانه واژن باز شده است در نظر می‌گیرند. در این روش، دهانه واژن را با استفاده از بخیه‌های کاملاً محکم به همدیگر می‌دوزند تا از به دنیا آمدن زودتر از موعد نوزاد جلوگیری به عمل آورند. البته این بخیه‌ها در ماه‌های پایانی بارداری و زمانی که مادر به روزهای زایمان نزدیک می‌شود، برداشته می‌شوند.

 

 سخن پایانی

همه ما به خوبی می‌دانیم که دوران بارداری، تا چه میزان مهم و حساس است و نقش مهمی در زندگی بانوان ایفا می‌کند. با وجود تمام سختی‌هایی که بارداری  با خود دارد، اما برای مادر سراسر شوق و امید است برای در آغوش کشیدن فرزند. در این دوران ممکن است مشکلاتی به وجود آمده و باعث سقط جنین و یا زایمان زودرس گردد. یکی از این مشکلات که ما نیز در این مقاله به صورت مفصل در مورد آن صحبت کردیم، باز شدن غیر عادی دهانه رحم در بارداری است. برای آن که از این مشکل جلوگیری نمایید، هر نوع علامت غیر عادی که در این مقاله به آن‌ها اشاره کردیم را کاملاً جدی بگیرید. شما باید تا زمان به دنیا آمدن نوزاد خود، تحت نظر پزشک متخصص باشید تا این دوران را به سلامت طی کنید و بتوانید با عشق و شادی، نوزاد خود را در آغوش بگیرید.