خارش واژن؛ اصلی‌ترین نشانه عفونت‌های واژینال
یکی از مسائل شایعی که برای بسیاری از خانمها، بخصوص در طول سال‌های باروری ایجاد میشود، انواع عفونت‌ها و بیماری‌های واژینال است که برخی از آن‌ها خود را با علامت خارش واژن یا سوزش و ترشحات غیرطبیعی نشان می‌دهند. عفونت واژن باید در اسرع وقت درمان گردد تا موجب گسترش آن به رحم، لگن، لوله‌های فالوپ و تخمدان شده و موجب ناباروری نگردد.
بنابراین در صورت بروز این علائم یا هرگونه علائم غیرطبیعی باید حتماً در اسرع وقت به یک متخصص زنان خوب مراجعه کنید تا علت خارش ناحیه واژن مشخص شده و اقدامات درمانی لازم انجام شوند.
سهل‌انگاری در این امر یا استفاده از درمان خارش واژن خانگی که مورد تائید پزشک متخصص زنان نیست، می‌تواند منجر به گسترش بیماری‌هایی مانند عفونت واژینال شده و عواقب دیگری مانند عفونت رحم، ناباروری و ... را ایجاد خواهد کرد. در ادامه با ما همراه باشید تا اطلاعات کامل‌تری را در مورد خارش واژن به شما بدهیم.
فهرست مطالب:
خارش واژن علامتی ناراحت‌کننده و گاها دردناک است که اغلب به دلیل استفاده از مواد تحریک‌کننده مانند انواع صابون‌ها و شوینده‌های معطر و دارای اسانس، دوش واژینال، عفونت یا یائسگی رخ می‌دهد.
همچنین ممکن است در نتیجه برخی از اختلالات پوستی یا بیماری‌های مقاربتی (STDs) مانند سوزاک یا کلامیدیا این علامت رخ دهد. در موارد نادر، خارش ناحیه واژن ممکن است به دلیل استرس یا سرطان فرج نیز ایجاد شود.
به‌هرحال هرکدام از این موارد که علت ایجاد خارش ناحیه واژن در زنان باشند، نیاز به بررسی‌های تخصصی توسط یک متخصص زنان خوب دارند تا علت هرچه زودتر مشخص شده و بهترین درمان قبل از بروز عوارض مختلف انجام شود.
هرچند به طور معمول خارش واژن مسئله‌ای نگران‌کننده نیست. بااین‌حال، اگر خارش شدید است یا اگر مشکوک به بیماری زمینه‌ای هستید، باید با یک متخصص زنان مشورت کنید و معاینات لازم را انجام دهید.
متخصص زنان شما می‌تواند از طریق معاینات لگنی و آزمایشاتی مانند آزمایش خون، ادرار، پاپ اسمیر و ... علت خارش واژن را تعیین کند. آن‌ها همچنین می‌توانند بهترین درمان‌های مناسب را با توجه به شرایط شما برای درمان این علامت ناراحت‌کننده توصیه کنند.
همان‌طور که در قسمت قبل مثال‌هایی را برایتان بیان کردیم، دلایل مختلفی ممکن است عامل ایجاد عفونت واژینال باشد. از جمله مهم‌ترین و رایج‌ترین این دلایل عبارت‌اند از:
- استفاده از تحریک‌کننده‌ها
قرار دادن واژن بخصوص به مدت طولانی، در معرض مواد شیمیایی تحریک‌کننده می‌تواند باعث خارش واژن شود.
این محرک‌ها ممکن است واکنش‌های آلرژیک را در پوست ناحیه واژن ایجاد کنند که باعث ایجاد بثورات خارش‌دار در نواحی واژن میشود. رایج‌ترین محرک‌های شیمیایی شامل:
- صابون، به‌ویژه صابون‌های نامناسب و معطر
- حمام‌های حباب‌دار
- اسپری‌های زنانه
- دوش‌های واژینال مختلف
- استفاده از داروهای ضدبارداری موضعی
- کرم‌ها
- پمادها
- مواد شوینده
- نرم‌کننده‌های پارچه
- دستمال توالت معطر
- اگر دیابت یا بی‌اختیاری ادرار داشته باشید نیز ادرار شما ممکن است باعث تحریک واژن و خارش شود.
برخی از بیماری‌های پوستی از جمله اگزما و پسوریازیس نیز می‌توانند باعث قرمزی و خارش واژن و ناحیه تناسلی شوند.
اگزما که با نام درماتیت آتوپیک نیز شناخته میشود، جوش‌هایی را در ناحیه واژن ایجاد می‌کند که باعث خارش میشود و عمدتاً در افراد مبتلا به آسم یا آلرژی بیشتر پدیدار خواهد شد. بثورات قرمز و خارش‌دار ناشی از اگزما با بافت پوسته‌پوسته همراه است.
پسوریازیس نیز یک بیماری شایع و مزمن پوستی است که باعث ایجاد لکه‌های پوسته‌پوسته، خارش‌دار و قرمز در پوست سر و مفاصل میشود. اما گاهی اوقات، شیوع این علائم می‌تواند در واژن نیز رخ دهد.
مخمر نوعی قارچ است که به طور طبیعی در واژن وجود دارد. به همین دلیل در حد طبیعی مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما زمانی که رشد آن کنترل نشود و بیش‌ازحد طبیعی باشد، عفونت ناراحت‌کننده‌ای ایجاد میشود.
این عفونت، به‌عنوان عفونت قارچی واژن در زنان شناخته میشود که یک بیماری بسیار شایع است و از هر 4 زن، 3 زن را در یکی از مقاطع زندگی خود تحت تأثیر قرار می‌دهد.
عفونت قارچی در صورت انجام معاینات دوره‌ای منظم توسط یک متخصص زنان خوب، اغلب سریعاً تشخیص داده شده و درمان میشود.
این عفونت‌ها گاهی پس از مصرف یک دوره آنتی‌بیوتیک رخ می‌دهند، زیرا که چنین داروهایی قادرند علاوه بر باکتری‌های خوب، باکتری‌های بد واژن را نیز از بین ببرند. باکتری‌های خوب، باکتری‌هایی هستند که برای کنترل رشد مخمر مورد نیاز می‌باشند.
رشد بیش‌ازحد مخمر در واژن می‌تواند منجر به علائم ناراحت‌کننده از جمله خارش واژن، سوزش و ترشح توده‌ای و پنیری شکل شود ولی بوی خاصی ایجاد نکند.
واژینوز باکتریایی (BV) نوع دیگر عفونت واژن است که از دلایل رایج خارش واژن نیز می‌باشد. مانند عفونت مخمری واژن، BV به دلیل عدم تعادل بین باکتری‌های خوب و بد طبیعی در واژن رخ می‌دهد و باید بلافاصله بعد از تشخیص توسط متخصص زنان، درمان انجام شود.
البته این وضعیت همیشه با علامت خاصی همراه نیست. بااین‌حال در صورت بروز علائم، معمولاً شامل خارش واژن و ترشحات غیرطبیعی و بدبو می‌باشد.
ترشحات ممکن است نازک و خاکستری رنگ یا سفیدرنگ باشند. در برخی موارد، ممکن است این ترشحات حالت کف مانند نیز داشته باشند.
- بیماری‌های منتقله از راه جنسی
بسیاری از بیماری‌های مقاربتی نیز بخصوص در طول رابطه جنسی محافظت نشده، می‌توانند به‌راحتی منتقل شوند و باعث خارش واژن گردند. این بیماری‌ها عبارت‌اند از:
- کلامیدیا
- زگیل ناحیه تناسلی
- سوزاک
- تب‌خال ناحیه تناسلی
- تریکومونیازیس
این شرایط همچنین می‌توانند باعث علائم دیگری از جمله رشد غیرطبیعی سلول‌های واژینال، ترشحات سبز یا زردرنگ در واژن و درد در هنگام ادرار شوند.
یائسگی به معنی پایان سال‌های توانمندی بارداری یک زن است که ممکن است بین سنین 45 تا 55 سالگی رخ دهد و در افراد مختلف با علائم متفاوت همراه است. زمانی که فرد وارد یائسگی کامل میشود، دیگر پریود نخواهد شد.
زنانی که در حال یائسگی هستند یا قبلاً به طور کامل یائسه شده‌اند، بیشتر در معرض خطر خارش واژن قرار دارند. زیرا در این افراد سطح هورمون استروژن کاهش پیدا می‌کند و منجر به آتروفی واژن میشود.
آتروفی واژن به معنی نازک شدن مخاط واژن است که می‌تواند منجر به خشکی بیش‌ازحد این ناحیه شود. در صورت عدم درمان خشکی، خارش واژن و سوزش از علائمی است که تجربه خواهند شد.
استرس فیزیکی و عاطفی زیاد نیز می‌توانند تعادل محیط واژینال را به‌هم‌ریخته و باعث خارش واژن و سوزش شوند، اگرچه این مورد خیلی شایع نیستند.
این شرایط ممکن است زمانی اتفاق بیفتند که استرس به حدی است که سیستم ایمنی بدن شما را تضعیف می‌کند و شما را مستعد ابتلا به عفونت‌هایی می‌کند که باعث خارش واژن می‌شوند.
در موارد نادر، خارش واژن می‌تواند یکی از علائم سرطان فرج باشد. این سرطان در فرج که قسمت خارجی اندام تناسلی زن است، ایجاد میشود و شامل لب‌های داخلی و خارجی واژن، کلیتوریس و دهانه واژن است.
به همین دلیل است که همیشه توصیه می‌کنیم، حتماً هر نوع علامت ناراحت‌کننده در واژن مانند خارش واژن را جدی بگیرید و برای تشخیص علت و درمان آن به یک متخصص زنان خوب مراجعه کنید.
سرطان ولو گاهی نیز بدون علامت است و ممکن است تا مدت‌ها ناشناخته باقی بماند. بااین‌حال، هنگامی‌که علائم ظاهر می‌شوند، این علائم شامل خارش، خونریزی غیرطبیعی یا درد در ناحیه فرج هستند.
درصورتی‌که به انجام معاینات دوره‌ای منظم نزدیک متخصص زنان در یک مرکز تخصصی معتبر مانند مرکز ما پایبند باشید و پزشک در مراحل اولیه سرطان را تشخیص دهد، سرطان ولو با موفقیت قابل‌درمان است. به همین دلیل معاینه سالانه توسط متخصص زنان ضروری است.
این بیماری یک بیماری نادر است که باعث ایجاد لکه‌های سفید نازک روی پوست، به‌ویژه در اطراف فرج میشود.
این لکه‌ها می‌توانند به طور دائم ناحیه واژن را زخمی کنند و باعث سوزش یا خارش شوند. زنان یائسه به دلیل کاهش هورمون استروژن و خشکی واژن، برای ابتلا به این بیماری مستعدتر هستند.
همان‌طور که در قسمت قبل گفتیم، با توجه به اینکه گاهی خارش واژن می‌تواند علامت یک مسئله جدی مانند سرطان باشد، باید در اسرع وقت توسط متخصص زنان معاینه شده و علت آن مشخص شود.
همچنین اگر خارش آن‌قدر شدید است که زندگی روزمره یا خواب شما را مختل می‌کند، مهم است که برای خارش ناحیه واژن سریعاً به یک دکتر زنان خوب مراجعه کنید.
اگرچه بیشتر علل ایجاد خارش ناحیه واژن جدی نیستند، اما در برخی شرایط ممکن است به دلیل بیماری‌های جدی این علامت رخ دهد.
همچنین اگر خارش واژن بیش از یک هفته طول کشید یا اگر خارش همراه با علائم دیگری مانند علائم زیر رخ داد، باید به پزشک مراجعه کنید:
- زخم یا تاول روی فرج
- درد یا حساسیت در ناحیه تناسلی
- قرمزی یا تورم ناحیه تناسلی
- مشکل در ادرار کردن
- ترشح غیرمعمول واژن
- ناراحتی در طول رابطه جنسی
در طول قرار ملاقات با پزشک، متخصص شما در مورد علائم، از جمله شدت علائم و مدت طولانی بودن آن‌ها از شما سؤال خواهد کرد. همچنین ممکن است از شما در مورد سابقه فعالیت‌های جنسی نیز بپرسد.
سپس یک معاینه لگنی کامل انجام می‌دهد. در طول معاینه لگنی، پزشک به‌صورت بصری فرج را بررسی می‌کند و ممکن است با استفاده از یک اسپکولوم، داخل واژن را نیز معاینه کند. احتمالا متخصص در حین وارد کردن انگشتان خود به داخل واژن، شکم شما را فشار می‌دهد.
این روش به آن‌ها کمک می‌کند تا اندام‌های تناسلی و تولید مثل را به‌صورت سطحی برای وجود هرگونه ناهنجاری بررسی کنند.
به علاوه ممکن است پزشک متخصص از بافت پوست فرج نمونه‌ای گرفته یا نمونه‌ای از ترشحات را برای تجزیه‌وتحلیل جمع‌آوری کند و تست پاپ اسمیر را برایتان انجام دهد. آزمایش خون و ادرار نیز ممکن است برای تائید تشخیص نهایی مورد نیاز باشد.
وقتی علت خارش واژن توسط متخصص مشخص شد، بهترین گزینه درمانی برای شما تجویز می‌گردد. دوره خاص درمان مورد نیاز، به شرایط خاصی بستگی دارد که باعث ایجاد این علامت شده است. به همین دلیل درمان‌ها برای هر مورد به شکل زیر می‌باشند:
- درمان عفونت‌های قارچی واژن
درصورتی‌که علت خارش ناحیه واژن عفونت‌های قارچی باشد، پزشک شما می‌تواند آن را با داروهای ضدقارچ از جمله کلوتریمازول برای خارش واژن درمان کند.
این داروها به اشکال مختلف از جمله کرم، پماد یا قرص وجود دارند که بهتر است از نوع بدون نسخه آن‌ها استفاده نکنید و حتماً از نوع تجویز شده استفاده نمایید تا دچار عوارض دیگری نشوید.
شایع ترین داروهای تجویزی کرم یا قرص کلوتریمازول برای خارش واژن با منشاء قارچ است.
- درمان عفونت واژینوز باکتریایی یا BV
پزشکان، اغلب BV را با تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می‌کنند. آنتی‌بیوتیک‌ها معمولاً به‌صورت قرص‌های خوراکی هستند و ممکن است به‌صورت کرم‌هایی که وارد واژن می‌شوند نیز تجویز گردند.
صرف‌نظر از نوع درمانی که استفاده می‌کنید، پیروی از دستورالعمل‌های پزشک و تکمیل دوره کامل دارو بسیار مهم است. درصورتی‌که آنتی‌بیوتیک‌ها را به طور کامل و دقیق استفاده نکنید، احتمال بازگشت عفونت و عدم درمان سریع با آنتی‌بیوتیک‌های ضعیف‌تر وجود دارد.
- درمان خارش واژن ناشی از بیماری‌های مقاربتی
بسته به نوع بیماری‌های مقاربتی ممکن است برای درمان خارش ناحیه واژن آنتی‌بیوتیک‌ها، ضدویروس‌ها یا ضدانگل‌ها تجویز شوند. ضروری است بیمار به طور منظم داروهای خود را مصرف کند و تا زمانی که عفونت یا بیماری از بین برود، از رابطه جنسی خودداری کنید.
- درمان خارش واژن ناشی از یائسگی
خارش واژن که در اثر یائسگی بروز کردهذ را می‌توان با استفاده از برخی کرم‌های حاوی استروژن، قرص یا حلقه واژن به‌خوبی درمان کرد.
در کنار تمامی موارد گفته شده گاهی ممکن است از کرم‌ها یا لوسیون‌های استروئیدی برای کاهش التهاب و کاهش ناراحتی خود، طبق تجویز پزشک استفاده کنید.
بااین‌حال، باید میزان استفاده از آن‌ها را محدود کنید، زیرا در صورت استفاده بیش‌ازحد از آن‌ها، می‌توانند منجر به تحریک مزمن و خارش بیشتر شوند.
معمولاً ما روش‌های درمان خارش واژن خانگی را درصورتی‌که بار اول است که آن را تجربه می‌کنید یا به دنبال درمان خارش ناحیه واژن در بارداری هستید، پیشنهاد نمی‌کنیم.
زیرا همان‌طور که گفتیم خارش در واژن می‌تواند علامت یک بیماری زمینه‌ای خاص باشد و ممکن است نیاز به درمان‌های تخصصی داشته باشد.
بااین‌حال شما می‌توانید با رعایت اصول بهداشتی و تغییر عادات غلط سبک زندگی به عادات صحیح، از بیشتر علل خارش ناحیه واژن پیشگیری کنید.
برای جلوگیری از تحریک و ایجاد عفونت‌های واژن که عامل خارش واژن هستند، چندین مرحله وجود دارد که می‌توانید در خانه انجام دهید:
- برای شستن ناحیه تناسلی، حتماً از آب گرم و یک پاک‌کننده ملایم استفاده کنید.
- از صابون‌های معطر، لوسیون‌ها و یا حمام‌های حباب‌دار، جدا خودداری کنید.
- از مصرف محصولاتی مانند اسپری واژینال و دوش واژینال، بخصوص با مواد دارای اسانس خودداری کنید.
- بلافاصله بعد از انجام شنا یا ورزش دیگر، لباس‌های خیس یا مرطوب ناشی از تعریق را عوض کنید. زیرا قارچ‌ها در محیط‌های مرطوب سریع‌تر رشد می‌کنند.
- لباس‌زیر نخی استفاده کنید و هر روز لباس زیر خود را عوض کنید.
- برای کاهش احتمال ابتلا به عفونت‌های قارچی، از ترکیباتی مانند ماست استفاده کنید که حاوی پروبیوتیک است و دارای باکتری‌های خوب برای بدن می‌باشند.
- در طول رابطه جنسی حتماً از کاندوم مناسب، استفاده کنید.
- همیشه بعد از اجابت مزاج، ناحیه تناسلی را از جلو به عقب پاک کنید تا احتمال ورود باکتری‌های مخرب به داخل واژن کمتر شود.
- اگر خشکی واژن دارید، با مشورت متخصص زنان از مرطوب‌کننده واژن استفاده کنید. همچنین قبل از رابطه جنسی از یک روان کننده مبتنی بر آب استفاده کنید.
- پوشاک نوزادان دختر را به طور مرتب عوض کنید و ناحیه تناسلی آن‌ها را خشک نگه دارید تا در آینده دچار عفونت‌های مکرر و علائمی مانند خارش و سوزش نشوند.
- در صورت خارش واژن تا حد امکان از خراش دادن این ناحیه با انگشتان خود پرهیز کنید. زیرا این کار محیط واژن را بیشتر تحریک کرده و شما را بیشتر اذیت خواهد کرد.
به دلیل اهمیت درمان خارش‌های ناحیه واژینال و ارتباط آن با انواع عفونت‌ها ضروری است نسبت به درمان آن در اسرع وقت زیر نظر پزشک متخصص زنان اقدام کرده و از درمان خارش واژن خانگی بدون تائید پزشک متخصص اجتناب نموده و این رویکردها را بکار نبندید.
ضروری است برخی از عفونت‌ها در اسرع وقت تحت درمان قرارگیرند. درمان خارش واژن خانگی اگر به صورت اشتباه و نادرست صورت گیرد می‌تواند منجر به مقاومت عفونت مسبت به درمان گردد و با مزمن شدن عفونت احتمال گسترش عفونت به رحم و سایر اندام‌های تناسلی زن گشته و در نهایت موجب ناباروری و نازایی گردد.
کرم کلوتریمازول برای خارش واژن یکی از رویکردهای درمانی مناسب عفونت قارچی است که توسط پزشک متخصص و باتوجه به شدت عفونت تجویز خواهد شد.
عفونت قارچی واژن سبب خارش و التهاب شدید ناحیه واژن می‌گردد و همین مسئله می‌تواند عامل نازایی‌های آتی شود از همین رو در صورت نیاز به استفاده از پماد خارش واژن حتما با پزشک متخصص در خصوص نحوه مصرف آن صحبت کنید.
کلوتریمازول برای خارش واژن معمولاً در قالب قرص یا کرم تجویز شده و دوره درمانی معادل 7 تا 14 روز خواهد داشت.
دستورالعمل استفاده از قرص کلوتریمازول برای خارش واژن بدین ترتیب است که به مدت 7 روز، روزی یکبار یک قرص مصرف شده و در نواحی درگیر از کرم موضعی به شکل همزمان استفاده کرد و یا روزی 2 عدد قرص را در همین بازه زمانی بدون کرم موضعی بکار گرفت.
پزشک متخصص ممکن است برای خارش واژینال پماد تجویز نماید. انواع پماد خارش واژن که ممکن است توسط پزشک متخصص زنان تجویز شود شامل پماد کلوترمازول، تتراسایکلین، هیدروکورتیزون، فلوئو سینولون یا تریامسینولون خواهد بود.
پزشک متخصص پماد خارش واژن را بر اساس نوع عفونت، شدت آن و حساسیت بیمار تجویز خواهد کرد.
خارش یا سوزش ممکن است در هر نقطه از بدن رخ دهد و می‌تواند باعث ناراحتی شود. اما زمانی که در ناحیه‌ای با حساسیت واژن و فرج (لابیا، کلیتوریس و دهانه واژن) رخ می‌دهد، بیشتر ناراحت کننده میشود.
ازآنجایی‌که این علائم طبق توضیحاتی که در مقاله به طور مفصل برایتان گفتیم، می‌توانند علائم عفونت، بیماری‌های مقاربتی، سرطان و ... باشند، در صورت ابتلا به آن حتماً باید توسط یک متخصص زنان خوب معاینه شوید تا علت ایجاد خارش ناحیه واژن هرچه زودتر مشخص شده و درمان‌های لازم از جمله پماد خارش واژن انجام شوند.
سهل‌انگاری در پیگیری تشخیص علت این علامت و عدم درمان به‌موقع آن یا استفاده از درمان خارش واژن خانگی بدون تائید متخصص می‌تواند منجر به گسترش بیماری‌هایی مانند عفونت شده و عواقب ناگواری مانند ناباروری و اختلالات روابط جنسی را ایجاد کند. به‌علاوه در حالت شدید، این عفونت‌ها ممکن است به سایر نقاط بدن گسترش پیدا کرده و حتی تهدیدکننده زندگی باشند.
بنابراین به‌طورکلی توصیه می‌کنیم به انجام معاینات دوره‌ای منظم نزد یک متخصص زنان خوب در یک مرکز تخصصی معتبر پایبند باشید تا در صورت وجود عواملی که باعث ایجاد خارش واژن می‌شوند، همه موارد زودتر تشخیص داده شده و بهترین درمان‌ها مثل پماد خارش واژن در زمان مناسب، قبل از ایجاد عوارض صورت گیرند.
خوشبختانه در مرکز تخصصی و مجهز ما نیز متخصصان زنان بسیار باتجربه و حاذقی در حال فعالیت هستند که می‌توانند ارزیابی‌های کاملی را در این زمینه با استفاده از تجهیزات پزشکی بروز دنیا برایتان انجام دهند و بعد از یک تشخیص دقیق، بهترین روش درمان را به شما ارائه کنند.
جهت گرفتن نوبت یا مشاوره از متخصصین حاذق و مجرب ما می‌توانید از طریق لینک‌های موجود در سمت چپ صفحه یا شماره تلفن‌های موجود در بخش تماس با ما اقدام نمایید.