علت سرطان رحم چیست؟
سرطان رحم که به آن آندومتر نیز گفته میشود، از جمله بیماری‌های رایج در خانمها است. علت سرطان رحم چیست؟ علل مختلفی در بروز این سرطان نقش دارند که با توجه به سن، شرایط جسمانی، عوامل ژنتیکی و... بسیار متفاوت است. در صورت مشکوک بودن به این بیماری باید به بهترین فوق تخصص سرطان رحم مراجعه کنید در این صورت ریسک درمان این سرطان کاهش می‌یابد. در غیر این‌صورت عدم تشخیص به موقع این بیماری و خطرات بسیار جدی از جمله: نازایی، درگیر شدن سایر نواحی بدن و حتی مرگ را در پی دارد. اگر می‌خواهید از مسائل مهم این بیماری مطلع شوید، تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
با توجه به نتایج پزشکی، تا به این لحظه دلیل اصلی دچار شدن به سرطان رحم مشخص نشده است. نامتعادل بودن هورمون‌ها مهم‌ترین عامل این بیماری است. همچنین از دیگر علل ایجاد این بیماری، اضافه وزن زیاد و بیماری دیابت است. اکثر خانمها به دلایل متنوعی در معرض سرطان رحم هستند. البته خانم‌هایی که به دلایل گوناگونی،جراحی رحم هیسترکتومی داشته‌اند، به هیچ عنوان به این سرطان دچار نمی‌شوند. افزایش میزان هورمون استروژن از مهم‌ترین علل ابتلا به این سرطان است. اغلب در موارد زیر میزان هورمون استروژن از حد طبیعی بیشتر می شود:
- اضافه وزن شدید و چاقی
- استفاده از برخی داروها برای هورمون درمانی
- عدم تجربه بارداری و زایمان
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
- آغاز پریودی در سنین کم (پیش از سن ۱۲ سالگی) یا دیر یائسه شدن، ریسک دچار شدن به سرطان آندومتر را بیشتر می‌کند.
- هر چه تعداد قاعدگی‌های شما بیشتر باشد، آندومتر بیشتر در برابر هورمون استروژن قرار می‌گیرد.
بهتر است بدانید که سرطان رحم از جمله سرطان‌های شایع در میان خانمها است که با انجام غربالگری و آزمایش‌های مختلف، قابل پیشگیری است. بنابراین، تشخیص به موقع این بیماری، تاثیر بسیاری در درمان سریع آن دارد. این نوع سرطان که اغلب با خونریزی واژن و وجود ترشحات غیر عادی قابل تشخیص است، در مراحل ابتدایی به آسانی درمان میشود. همچنین نمونه‌های مختلفی از این نوع سرطان از جمله سرطان سارکوم رحم وجود دارد که نسبت به بیماری‌های مشابه نادرتر است.
بد نیست بدانید که سرطان رحم به اندازه سرطان تخمدان در بین خانمها رایج نیست؛ بیشتر در دوره میانسالی و در سنین یائسگی ایجاد میشود. در واقع رحم در قسمت لگن خانمها قرار دارد که تا هنگام زایمان از جنین مراقبت می‌کند. ممکن است این عضو بدن به انواع سرطان‌ها از جمله سرطان آندومتر، سرطان سارکوم و همچنین سرطان دهانه رحم مبتلا شود که می‌تواند نشانه‌ها و شیوه‌های درمانی مختلفی نیز داشته باشد.
سرطان رحم دارای انواع مختلفی است که به صورت کلی به دو مورد اصلی و چندین زیر گروه تقسیم‌بندی میشود. انواع این سرطان در بخش‌های گوناگونی از رحم به وجود می‌آیند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
سرطان آندومتر
سرطان آندومتر از جمله سرطان‌های ناحیه رحم است که از داخل رحم و از لایه سلول‌هایی آغاز میشود که پوشش ناحیه رحم را به وجود آورده‌اند. رشد غیر عادی و بیش از اندازه سلول‌ها سبب ایجاد این سرطان میشود و می‌تواند به دیگر اندام‌های بدن نیز سرایت کند. سارکومای رحم از دیگر نمونه‌های این سرطان است که درون رحم به وجود می‌آید. تفاوت سرطان سارکومای با آندومتر در این است که سارکومای شیوع کمتری دارد.
در بیشتر مواقع سرطان آندومتر در نخستین مراحل به آسانی تشخیص داده میشود؛ چرا که این سرطان سبب ایجاد خونریزی‌های غیر عادی ناحیه واژن میشود که نیازمند مراجعه فوری به پزشک است. رایج‌ترین نشانه این سرطان خونریزی است که با تفاوت بسیاری با خونریزی‌های دوره پریودی دارد. احساس درد در زمان دفع ادرار، درد در زمان مقاربت و درد ناحیه لگن از دیگر نشانه‌های این سرطان است. توجه کنید که سرطان مخاط رحم در اکثر مواقع، پس از دوره یائسگی ایجاد میشود.
سرطان سارکوم رحم
سارکوم رحم یک نمونه دیگر از سرطان‌های رحم است که به صورت کلی در لایه عضلانی ناحیه رحم یا همان میومتر، رشد می‌کند. اکثر سرطان‌های رحم در پوشش درونی ناحیه رحم به وجود می‌آیند و سرطان آندومتر یا کارسینوم نام دارند. از طرفی، سارکوم بسیار رایج است. علاوه بر این نمونه‌های کمیابی از سارکوم وجود دارد که در سلول‌های حامیت کننده پوشش رحم آغاز میشود.
همانطور که در قسمت قبل بیان کردیم، سرطان رحم علل مختلفی دارد که در تمامی خانمها یکسان نبوده و به عوامل مختلفی بستگی دارد. نشانه‌های سرطان رحم بیشتر در خانم‌های میانسال و زمان یائسگی ایجاد میشود. البته احتمال دچار شدن به این سرطان در دوره جوانی نیز وجود دارد. به صورت کلی مهم‌ترین نشانه‌های سرطان رحم عبارت‌اند از:
- خونریزی ناحیه واژینال در سنین یائسگی
- خونریزی بین دو قاعدگی
- قاعدگی‌های شدید و سنگین نسبت به شرایط طبیعی
- ترشحات غیر عادی و حتی ترحات آبکی شکل که با خون همراه است.
- درد شدید در زمان نزدیکی
- درد دائمی و مزمن پایین شکم
- درد در قسمت لگن، پشت و حتی پاها
- حالت تهوع شدید یا خفیف
- خستگی دائمی
- مشکل در روده و مثانه
- کاهش شدید اشتها
- کاهش وزن به صورت ناگهانی
سرایت این سرطان به قسمت روده و مثانه نیز ممکن است علائم این بیماری را به مواردی از جمله وجود خون در ادرار یا حتی مدفوع، درد ناحیه رکتوم، درد شدید در زمان ادرار کردن یا حتی کم بودن ادرار، درد قسمت مثانه، یبوست شدید و حتی اسهال بیشتر کند. توجه کنید که بیشتر خونریزی‌های ناحیه واژن نشانه دچار شدن به سرطان رحم نبوده، و ممکن است نشانه دیگر بیماری‌ها مانند پولیپ پوشش رحم، بزرگ شدن بافت داخل رحم و انواع مشکلات بی‌خطر باشد. از این رو، در صورت مشاهده چنین علائمی، می‌بایست بدون استرس و نگرانی با پزشک خود صحبت کنید.
برای تشخیص صحیح و قطعی این سرطان می‌بایست در گام اول به متخصص زنان و زایمان مراجعه نمایید. پس از انجام معاینات لازم، یک یا تعدادی از آزمایشات را برای مطمئن شدن انجام دهید:
انجام سونوگرافی ترانس واژن
به منظور انجام آزمایش TVU یا همان سونوگرافی ترانس واژینال، ابتدا متخصص زنان با استفاده از یک اسکنر میله‌ای بسیار کوچک و قرار دادن آن داخل واژن، تصویری دقیق و واضح از تغییرات ضخامت لایه‌ای که رحم را پوشانده، تهیه می‌کند. سپس با کمک این تصویر امکان وجود انواع سلول‌های سرطانی را مورد بررسی دقیق قرار می‌دهد.
انجام نمونه برداری
بعد از آنکه سونوگرافی ترانس واژینال انجام شد، احتمال دارد که برای تشخیص دقیق این بیماری به بیوپسی یا همان نمونه برداری نیز نیاز باشد. در این شرایط متخصص زنان با نمونه برداری از سلول‌های پوشاننده رحم و فرستادن آن به یک آزمایشگاه مطمئن، از تشخیص خود اطمینان حاصل می‌کند. اغلب برای انجام نمونه برداری دو روش مختلف وجود دارد:
روش هیستروسکوپی
هنگام انجام هیستروسکوپی، ابتدا متخصص یک لوله بسیار ظریف، منعطف و روشن را از راه واژن و دهانه رحم به ناحیه رحم وارد می‌نماید. عدسی موجود روی دستگاه هیستروسکوپ به متخصص این امکان را می‌دهد تا به آسانی درون رحم و آندومتر شما را مشاهده و بررسی نماید.
نمونه برداری آسپیراسیون
در این شیوه متخصص یک لوله بسیار کوچک و انعطاف‌پذیر را به داخل قسمت واژن وارد کرده و نمونه برداری با کمک مکش صورت می‌گیرد.
انجام آزمایش خون
از دیگر شیوه‌های تشخیص سرطان رحم، انجام آزمایش خون است. در بیشتر مواقع بیماری‌های سرطانی در اثر وارد شدن مواد شیمیایی با عنوان مارکرهای سرطانی، از راه آزمایش خون به آسانی تشخیص داده می‌شوند. توجه کنید که این تست یک راه دقیق و مطمئن جهت تشخیص سرطان نبوده و تنها احتمال تشخیص را بیشتر می‌کند.
مشخص کردن مراحل سرطان رحم
زمانی که سرطان رحم با انجام آزمایش‌های مختلف به صورت قطعی تشخیص داده شد، متخصص نسبت به مشخص کردن مرحله سرطان شما اقدام می‌کند. به منظور تعیین مراحل سرطان آزمایشات مختلفی وجود دارد که از رایج‌ترین آن‌ها می‌توان به تصویربرداری با کمک اشعه ایکس ناحیه قفسه سینه، انجام اسکن توموگرافی کامپیوتری، انجام اسکن PET یا در اصل توموگرافی گسیل پوزیترون و آزمایش خون اشاره کرد. مشخص کردن نهایی مرحله این بیماری احتمال دارد تا بعد از انجام عمل جراحی جهت درمان سرطان صورت نگیرد.
متخصص با استفاده از نتایج و اطلاعات حاصل از این آزمایشات و سایر شیوه‌ها، مرحله سرطان شما را مشخص می‌کند. مراحل سرطان رحم از طریق عددهای رومی از I الی IV که در واقع یک تا چهار است، مشخص میشود. پایین ترین مرحله که با عدد I نمایش داده می شود، مشخص می‌کند که سرطان شما از ناحیه رحم فراتر نرفته و در همان محدود رشده کرده است. در چهارمین مرحله، سرطان بسیار پیشرفت کرده و به اعضای مجاور مثل مثانه سرایت کرده و حتی به سایر قسمت‌های دوردست بدن نیز منتقل شده است.
شیوه‌های درمان سرطان رحم چیست؟
درمان سرطان رحم اغلب با عمل جراحی جهت برداشتن کامل رحم از جمله تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ است. روش درمانی دیگر، پرتودرمانی با انرژی قوی است. از جمله روش‌های درمان دارویی برای سرطان رحم، شیمی درمانی با مصرف داروهای بسیار قوی و هورمون درمانی با انسداد هورمون‌هایی است که پشتیبان سلول‌های سرطانی هستند. سایر شیوه‌ها می‌تواند درمان هدفمند با داروهای مختلفی باشد که نواحی ضعیف خاصی در سلول‌های سرطانی را مورد تهاجم قرار می‌دهند. همچنین ایمونوتراپی در تقویت سیستم ایمنی بدن جهت مقابله با سلول‌های سرطانی تاثیر فراوانی دارد. رایج‌ترین روش‌های درمان سرطان رحم عبارت‌اند از:
هورمون درمانی
از جمله شیوه‌های رایج برای درمان سرطان رحم، هورمون درمانی است. در این شیوه از داروهای مختلف به منظور کمتر شدن میزان هورمون در بدن استفاده میشود. در نهایت، سلول‌های سرطانی که جهت رشد و پیشرفت به انواع هورمون‌ها نیاز دارند، به احتمال زیاد نابود می‌شوند. در صورتی که به سرطان آندومتر حاد و پیشرفته مبتلا هستید که به بیرون از رحم سرایت کرده، می‌توانید از هورمون درمانی استفاده نمایید. این شیوه کاربرد بسیار خاصی دارد و فقط در وضعیت‌های خاص و مراحل خاصی با موفقیت همراه است.
اغلب از این شیوه درمانی در مواقعی که سرطان در اثر بیشتر شدن هورمون استروژن و عدم تعادل هورمونی رخ داده، استفاده میشود. بنابراین، از این شیوه نسبت به سایر شیوه‌های درمانی کمتر استفاده میشود. در روش هورمون درمانی از پروژسترون غیر طبیعی به شکل قرص استفاده میشود. این شیوه می‌تواند تا حدودی شدت علائم سرطان رحم را کم کند. بد نیست بدانید که به کارگیری این شیوه می‌تواند عوارض بسیار کمی مانند اسپاسم عضلات، افزایش وزن و حالت تهوع را به همراه داشته باشد.
عمل جراحی
درمان سرطان رحم در برخی مواقع شامل برداشتن رحم و حتی سایر نواحی از جمله لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها است. در هنگام عمل، جراح سایر قسمت‌های اطراف ناحیه رحم را مورد بررسی قرار داده تا نشانه‌های گسترش این بیماری را مشخص و شناسایی کند. علاوه بر این، احتمال دارد که جراح برای انجام آزمایش، غدد لنفاوی را نیز بردارد. این امر در مشخص شدن مرحله سرطان کمک فراوانی می‌کند. عمل جراحی خود مراحل متفاوتی دارد که عبارت‌اند از:
در مرحله اول، ابتدا متخصص طی عمل هیسترکتومی، رحم را با تخمدان و لوله‌های فالوپ از بدن شما بیرون می‌آورد. در این شیوه که یک برش بر روی شکم ایجاد میشود، احتمال دارد متخصص با نمونه برداری از نواحی نزدیک به قسمت رحم مقدار پیشرفت این سرطان را به آسانی تشخیص دهد. علاوه بر این در بعضی از مواقع از لاپاروسکوپ که یک تلسکوپ بسیار خاص است، نیز در این شیوه جراحی استفاده میشود. در این شیوه بعد از ترخیص شما از بیمارستان و سپری کردن دوره نقاهت، می‌بایست تمرینات مختلف برای قوی‌تر کردن اندام خود انجام دهید تا مانع از لخته شدن خون در بدن شوید.
در مرحله پس از جراحی، اغلب جراح از شیوه جراحی هیسترکتومی رادیکال استفاده می‌نماید و سایر قسمت‌ها از جمله بخش بالایی واژن همچنین گره‌های لنفاوی را نیز بیرون می‌آورد. احتمال دارد به همراه این روش از دو شیوه شیمی درمانی و پرتو درمانی نیز استفاده شود.
- در این مرحله، جراح از عمل دبالکینگ به منظور بیرون آوردن بافت‌های آلوده و سرطانی از بدن شما استفاده می‌نماید.
روش هیسترکتومی
هیسترکتومی در واقع همان برداشتن رحم است که از مهم‌ترین و رایج‌ترین شیوه‌های درمان سرطان رحم محسوب میشود. در این روش نه تنها رحم بلکه تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ به صورت کامل برداشته میشود. از این رو، دیگر امکان بارداری برای بیمار وجود ندارد. اغلب خانمها در دوره یائسگی بیشتر از خانم‌های جوان از این شیوه جهت درمان سرطان رحم استفاده می‌کنند.
روش شیمی درمانی
شیمی درمانی در واقع به معنای تزریق کردن داروهای مختلف به بدن شما جهت نابود کردن سلول‌های سرطانی است. این شیوه بیشتر در مراحل ۳ و ۴ سرطان رحم کاربرد دارد. از شیمی درمانی بیشتر به منظور درمان علائم سرطان رحم و پیشگیری از پیشرفت آن استفاده میشود. البته این شیوه بعد از انجام جراحی و به منظور پیشگیری از برگشت مجدد سرطان نیز استفاده میشود. از آنجایی که شیمی درمانی به صورت دوره‌ای صورت می‌گیرد، می‌تواند عوارض بسیاری مثل ریزش شدید مو، خستگی زیاد بدن، کم شدن ایمنی بدن، استفراغ و حالت تهوع را به همراه داشته باشد.
روش پرتودرمانی
از این شیوه اغلب در مواقعی که امکان برگشت دوباره این سرطان باشد، استفاده میشود. علاوه بر این، روش پرتودرمانی مانع از پیشرفت و رشد سرطان نیز میشود. اغلب از این شیوه درمانی طی یک ماه یا چهار هفته و پنج روز در هفته، استفاده میشود. دو شیوه پرتودرمانی جهت درمان سرطان رحم عبارت‌اند از:
- پرتودرمانی درونی: در این روش با کمک یک لوله پلاستیکی، پرتوهای درمانی به داخل قسمت رحم منتقل می‌شوند. انجام این شیوه می‌تواند با دوز کم، زیاد یا متوسط صورت گیرد که به نوع سرطان وابسته است.
- پرتودرمانی بیرونی: در این روش با کمک یک دستگاه مخصوص، پرتوهای درمانی به درون قسمت لگن منتقل می‌شوند.
در برخی مواقع از هر دو شیوه پرتودرمانی به‌طور همزمان برای درمان سرطان رحم استفاده میشود. به صورت کلی پرتو درمانی ممکن است عوارض مختلفی مانند: مشکلات روده، ریزش مو، قرمزی و زخم شدن پوست در قسمت‌های درگیر را به همراه داشته باشد.
سخن پایانی
علت سرطان رحم چیست؟ در پاسخ باید بگوییم که سرطان رحم علل مختلفی دارد که در این مطلب به صورت کامل مهم‌ترین علت سرطان رحم را برای شما عزیزان بیان کردیم. شما همیشه نمی توانید از سرطان رحم پیشگیری کنید، اما کارهایی وجود دارد که می توانید برای کاهش احتمال ابتلا به آن انجام دهید. کاهش وزن، داشتن رژیم غذایی سالم، عدم مصرف الکل و ... می‌توانند نقش مهمی در جلوگیری از سرطان رحم داشته باشند. همچنین، در صورتی که مشکوک به سرطان رحم هستید، حتما در اسرع وقت برای انجام معاینه و آزمایشات لازم به کلینیک درمانی ما با بهترین فوق تخصصان زنان و زایمان مراجعه نمایید. در این صورت، مبارزه و درمان این سرطان به‌راحتی صورت می‌گیرد.