آزمایش سرطان دهانه رحم: 7 مورد از شایع‌ترین علائم
سرطان دهانۀ رحم در سکوت رشد می‌کند و معمولاً زمانی خود را نشان می‌دهد که فرصت‌های طلایی درمان از دست رفته‌اند. این بیماری، یکی از مرگ‌بارترین انواع سرطان در میان زنان است و آمارها نشان می‌دهند که سالانه بیش از ۳۴۰ هزار زن در سراسر جهان بر اثر این سرطان جان خود را از دست می‌دهند؛ در حالی که بسیاری از این مرگ‌ها با غربالگری به موقع قابل پیشگیری بوده‌اند.
از طرفی نشانه‌هایی چون: خونریزی‌های غیرعادی، درد مزمن لگن یا ترشحات غیرمعمول، هشدارهایی جدی هستند که نباید نادیده گرفته شوند. در این خصوص آزمایش سرطان دهانه رحم تحت عنوان پاپ اسمیر نقشی کلیدی در شناسایی زودهنگام بیماری دارد. در این مقاله، به تفصیل دربارۀ این علائم صحبت می‌کنیم و انواع تست‌های تشخیصی را معرفی خواهیم کرد. همچنین به معرفی بهترین پزشکان در این خصوص انجام این تست می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
آنچه در ادامه میخوانید:
تست پاپ اسمیر برای بررسی سرطان دهانه رحم و شناسایی سلول‌های سرطانی یا پیش‌سرطانی انجام میشود. در صورت وجود سلول‌های پیش‌سرطانی، با روش‌های غیرتهاجمی می‌توان عارضه را درمان کرد و از تبدیل آن به سرطان جلوگیری نمود. طی انجام این تست، سلول‌هایی از دهانه رحم برداشته و بررسی می‌شوند. برای تمام افراد بالای ۲۱ سال که از نظر جنسی فعال هستند، انجام این تست جهت پیشگیری از سرطان رحم و ابتلا به عفونت ضرورت دارد. نخستین گام درمان سرطان‌های رحم، تشخیص زودهنگام است که از طریق غربالگری انجام می‌گیرد. این تست نوعی غربالگری برای بررسی وجود یا عدم وجود سلول‌های سرطانی یا پیش‌سرطانی به شمار می‌رود؛ در صورت مشاهده سلول‌های پیش‌سرطانی، پیش از تبدیل آن‌ها به سرطان، اقدامات درمانی آغاز میشود.
انجام این تست هر سه سال یک‌بار با توجه به شرایط فردی توصیه میشود. در مواردی مانند ابتلا به ایدز، ضعف سیستم ایمنی یا سابقه شیمی‌درمانی، دفعات انجام تست باید بیشتر باشد. همچنین در افراد بالای ۳۰ سال با نتایج قبلی سالم، انجام تست پاپ اسمیر هر پنج سال همراه با بررسی ویروس پاپیلوم انسانی پیشنهاد میشود. زنان بالای ۶۵ سال با سابقه تست‌های سالم، زیر نظر پزشک می‌توانند انجام این تست را متوقف کنند.
آزمایش سرطان دهانۀ رحم یا پاپ اسمیر بدون درد است، اما در برخی موارد با احساس ناراحتی همراه میشود. برای انجام این تست، فرد باید دراز کشیده و پاهای خود را باز کند. پزشک با استفاده از اسپکولوم، دهانه واژن را باز نگه می‌دارد و با ابزار ویژه‌ای از سلول‌های رحم نمونه‌برداری انجام می‌دهد. روش‌های متنوعی برای برداشت سلول‌های دهانه رحم وجود دارد. پس از برداشت، نمونه بررسی میشود و در صورت مشاهده موارد مشکوک، پزشک زنان آزمایش‌های تکمیلی را برای بررسی دقیق‌تر تجویز می‌کند. در برخی موارد، پس از انجام تست، لکه‌بینی یا خونریزی جزئی طبیعی است، اما در صورت شدت یا تداوم باید پیگیری شود.
تست پاپ اسمیر در پیشگیری از سرطان رحم و عفونت نقشی کلیدی دارد. در این تست، با بررسی سلول‌های دهانه رحم، ناهنجاری‌ها شناسایی شده و در صورت وجود عارضه پیش‌سرطانی یا سرطانی، با توجه به شدت آن، شیوه درمانی مناسب آغاز میشود. انجام این تست برای تمام زنان فعال از نظر جنسی ضروری است، زیرا این افراد در معرض خطر بالاتری قرار دارند. تست معمولاً هر سه سال یک‌بار انجام میشود، اما در صورت وجود مشکلات خاص، پزشک فواصل کوتاه‌تری را توصیه می‌کند. زنانی که پیش از تولد در معرض دی‌اتیل‌استیل‌بسترول قرار داشته‌اند، مبتلایان به ایدز، افراد سیگاری و کسانی که دچار نقص ایمنی هستند، نیاز به غربالگری‌های منظم‌تر دارند.
نتایج تست پاپ اسمیر از دقت بالایی برخوردار است و به کمک آن می‌توان انواع سرطان‌های خطرناک را در مراحل اولیه تشخیص داد. این تست عارضه خاصی به همراه ندارد، ولی عواملی مانند کم بودن سلول‌های غیرطبیعی، وجود خون یا التهاب می‌تواند در دقت نتایج تأثیرگذار باشد. نتیجه منفی یا طبیعی نشان‌دهنده نبود مورد مشکوک است و انجام تست بعدی طبق زمان‌بندی معمول کافی خواهد بود. اما در صورت دریافت نتیجه غیرطبیعی یا مثبت، به معنای احتمال وجود سلول‌های مشکوک در رحم است؛ اگرچه الزاماً به معنای ابتلا به سرطان نیست. این نتایج می‌توانند شامل تغییرات خفیف، متوسط، دیسپلازی شدید یا کارسینوم درجا باشند. انجام تست‌های غربالگری، راهی مؤثر برای پیشگیری از بروز سرطان دهانه رحم است و از این جهت اهمیت زیادی دارد.
در برخی موارد، با توجه به نتیجه تست پاپ اسمیر، برای بررسی دقیق‌تر وضعیت سلول‌ها، انجام کولپوسکوپی توصیه میشود. در این روش، پزشک با کمک اسپکولوم و ابزار بزرگ‌نمایی دقیق، بافت دهانه رحم را مشاهده و ارزیابی می‌کند. در شرایط خاص، نمونه‌برداری (بیوپسی) نیز پیشنهاد میشود. اگر در نتیجه تست، مورد مشکوکی وجود نداشته باشد، نیازی به تکرار زودهنگام نخواهد بود. در صورتی که نتیجه مثبت یا مبهم گزارش شود، ارزیابی‌های بیشتر ضرورت دارد. اگر بیمار علائم خاصی داشته باشد یا نتیجه تست پاپ اسمیر نگران‌کننده باشد، پزشک انجام کولپوسکوپی را تجویز می‌کند. بهتر است این تست در دوران قاعدگی انجام نشود. روش کولپوسکوپی نیز مانند پاپ اسمیر با ناراحتی جزئی همراه است که به سرعت رفع میشود.
آزمایش سرطان دهانۀ رحم از این جهت حائز اهمیت است که تشخیص بیماری را در مراحل اولیه ممکن می‌سازد و از پیشرفت آن و بروز عوارض جدی جلوگیری می‌کند.
آزمایش سرطان دهانۀ رحم در شرایط طبیعی هر سه سال یک‌بار توصیه میشود. افرادی که شرایط خاصی دارند (مانند موارد ذکرشده در بخش‌های قبل) باید تعداد دفعات بیشتری این تست را انجام دهند و تحت نظر متخصص زنان باقی بمانند. افراد بالای ۳۰ سال که نتایج تست‌های پیشین آن‌ها طبیعی بوده است، امکان انجام تست را هر پنج سال یک‌بار دارند؛ البته در این موارد، انجام همزمان تست ویروس پاپیلومای انسانی نیز توصیه میشود. زنان بالای ۶۵ سال که در نتایج قبلی مورد مشکوکی نداشته‌اند، می‌توانند با تأیید پزشک از انجام مجدد تست صرف‌نظر کنند. همچنین زنانی که تحت عمل هیسترکتومی قرار گرفته‌اند و رحم به‌طور کامل برداشته شده، با نظر پزشک نیازی به ادامه غربالگری نخواهند داشت.
پیش از انجام تست، باید در صورت پریود بودن به پزشک اطلاع داده شود، چراکه این مسئله بر دقت نتیجه تأثیر می‌گذارد. همچنین توصیه میشود یک روز پیش از انجام آزمایش از رابطه جنسی، دوش واژینال، کرم‌ها و سایر محصولات داخلی خودداری شود. انجام تست پاپ اسمیر در دوران بارداری تا هفته بیست‌وچهار نیز مجاز است. پزشک نمونه‌گیری را با استفاده از ابزارهایی مانند اسپاتول، برس یا سیتوبروش انجام می‌دهد. خونریزی جزئی پس از نمونه‌برداری طبیعی است و نیازی به نگرانی ندارد.
سرطان دهانه رحم یا سرطان گردن رحم بر اثر رشد غیرقابل‌کنترل سلول‌های سرطانی شکل می‌گیرد و عملکرد رحم را مختل می‌کند. علت دقیق این بیماری مشخص نشده، اما طبق پژوهش‌های علمی، ویروس پاپیلومای انسانی در بروز آن نقش کلیدی دارد. اگر این ویروس سال‌ها در بدن باقی بماند و اقدامی برای درمان صورت نگیرد، سلول‌ها به‌تدریج دچار تغییر شده و زمینه‌ساز بروز سرطان می‌شوند. ضعف سیستم ایمنی، ابتلا به ایدز، یا مصرف داروهای تضعیف‌کننده سیستم ایمنی، از عوامل تشدیدکننده محسوب می‌شوند.
برخی از علائم رایج این بیماری شامل عفونت‌های مکرر واژینال، خونریزی غیرطبیعی بین پریودها، درد یا خونریزی در زمان نزدیکی، خونریزی حین معاینات لگنی، درد در هنگام ادرار، ترشحات غیرطبیعی واژن با بوی ناخوشایند، تغییر رنگ ترشحات به زرد یا قهوه‌ای، طولانی شدن مدت پریود، افزایش حجم خونریزی، و بروز خونریزی پس از یائسگی هستند.
در صورتی که پزشک به وجود سرطان مشکوک باشد، انجام برخی آزمایش‌ها و نمونه‌برداری‌ها برای بررسی دقیق‌تر توصیه میشود. لازم است اشاره شود که انجام آزمایش خون برای تشخیص سرطان دهانه رحم به تنهایی قادر به تأیید قطعی سرطان رحم نیست، اما اطلاعاتی در اختیار پزشک قرار می‌دهد که می‌تواند او را نسبت به وجود موارد مشکوک آگاه کند. تست پاپ اسمیر قادر است بیماری را در مراحل اولیه و حتی در وضعیت‌های پیش‌سرطانی شناسایی کند؛ به همین دلیل، در میان عموم افراد از پذیرش بالایی برخوردار است. در مواردی که نتیجه تست پاپ نشان‌دهنده موردی مشکوک باشد، برای بررسی‌های تکمیلی، متخصص زنان انجام آزمایش‌های بیشتر را تجویز خواهد کرد.
آزمایش سرطان دهانۀ رحم یا پاپ‌اسمیر روشی معتبر و دقیق برای تشخیص سلول‌های غیرطبیعی و تغییرات پیش‌سرطانی در دهانه رحم است. در این تست، سلول‌های دهانه رحم با دقت مورد بررسی قرار می‌گیرند. در صورتی که نتیجه آزمایش غیرطبیعی باشد، پزشک روش‌های تکمیلی را برای بررسی بیشتر وضعیت بیمار تجویز خواهد کرد. انجام تست پاپ‌اسمیر پس از شروع فعالیت جنسی، اقدامی ضروری در راستای پیشگیری از سرطان دهانه رحم به شمار می‌رود و همه زنان باید آن را جدی بگیرند. بهترین زمان انجام این تست، دو هفته پس از پایان قاعدگی و دو روز پس از رابطه جنسی است. این آزمایش با هدف شناسایی سلول‌های پیش‌سرطانی، سلول‌های سرطانی و همچنین وجود عفونت‌های ناشی از باکتری، قارچ و ویروس در ناحیه رحم انجام میشود. تشخیص زودهنگام بیماری از طریق این تست، روند درمان را تسریع می‌بخشد و شانس درمان موفق را افزایش می‌دهد. هزینه انجام آن برای عموم افراد قابل‌دسترس است. چنان‌چه سلول‌های برداشت‌شده در نمونه‌گیری روی اسلایدهای شیشه‌ای قرار داده شوند ولی به‌خوبی مشاهده نگردند، نتیجه آزمایش با اختلال مواجه میشود. در صورت استفاده از لام‌های حاوی مایع مخصوص، دقت بررسی بالا رفته و نتیجه قابل‌اعتمادتر خواهد بود.
عوامل ایجاد سرطان دهانه رحم در افراد مختلف یکسان نیست و در برخی، احتمال بروز این بیماری بیش از دیگران است. آگاهی از این عوامل ضرورت دارد، زیرا توجه به آن‌ها موجب افزایش تمایل به انجام منظم آزمایش سرطان دهانۀ رحم و رعایت اصول پیشگیرانه خواهد شد. مهم‌ترین عوامل خطر شامل موارد زیر است:
- ویروس پاپیلومای انسانی (HPV):
ویروس پاپیلوما از اصلی‌ترین عوامل بروز سرطان دهانه رحم شناخته شده است. این ویروس نواحی واژینال، مقعد، دهان و گلو را آلوده می‌سازد و از طریق تماس جنسی منتقل میشود. اگر این ویروس تا مرحله سرطانی شدن شناسایی نگردد، احتمال انتقال آن به دیگر افراد بالا می‌رود. این ویروس در بسیاری از موارد مزمن باقی می‌ماند و در آینده به شکل سرطان بروز پیدا می‌کند.
زنانی که سیگار مصرف می‌کنند بیش از سایرین در معرض ابتلا به سرطان دهانه رحم قرار دارند. اثرات مخرب سیگار تنها محدود به ریه نیست، بلکه بر مخاط دهانه رحم نیز تأثیر منفی گذاشته و با کاهش قدرت سیستم ایمنی در برابر ویروس HPV، خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد.
افراد مبتلا به ایدز یا آن‌هایی که به دلیل بیماری یا پیوند عضو داروهای تضعیف‌کننده ایمنی مصرف می‌کنند، استعداد بیشتری برای رشد سریع سلول‌های سرطانی دارند.
- مصرف طولانی‌مدت داروهای ضدبارداری:
زنانی که بیش از پنج سال از داروهای ضدبارداری خوراکی استفاده می‌کنند، دو برابر بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم هستند. با قطع مصرف این داروها، احتمال بروز بیماری در طول ده سال کاهش پیدا می‌کند.
کسانی که در رژیم غذایی خود از میوه‌ها و سبزیجات تازه به میزان کافی استفاده نمی‌کنند، خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارند. کمبود آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مغذی در بدن، شرایط مساعدی برای رشد سلول‌های غیرطبیعی فراهم می‌کند.
- شرکای جنسی متعدد و شروع فعالیت جنسی در سنین پایین:
داشتن شرکای جنسی مختلف یا شروع زودهنگام روابط جنسی، ریسک مواجهه با ویروس HPV و در نتیجه بروز سرطان دهانه رحم را افزایش می‌دهد. به همین دلیل، رعایت اصول ایمنی در روابط جنسی همواره مورد تأکید پزشکان قرار گرفته است.
زنانی که سه بار یا بیشتر زایمان داشته‌اند نیز در معرض خطر بیشتری قرار دارند. علت دقیق این رابطه هنوز مشخص نشده، اما ارتباط میان تعداد بارداری و افزایش احتمال بروز این سرطان از نظر آماری تأیید شده است.
با اصلاح سبک زندگی، رعایت نکات پیشگیرانه و انجام منظم آزمایش سرطان دهانۀ رحم، می‌توان خطر ابتلا به این بیماری را تا حد زیادی کاهش داد. شناسایی سلول‌های پیش‌سرطانی از طریق این تست، فرصت درمان زودهنگام و پیشگیری از پیشرفت بیماری را فراهم می‌سازد. همچنین انتخاب پزشک باتجربه و مراجعه به مراکز تخصصی زنان نقش مهمی در دقت تشخیص و موفقیت روند درمان دارد. بنابراین، در انتخاب پزشک و کلینیک دقت کنید و غربالگری منظم را در اولویت سلامت خود قرار دهید.
سخن پایانی
سرطان دهانه رحم، برخلاف بسیاری از بیماری‌ها، راه‌هایی روشن و اثبات شده برای شناسایی و کنترل دارد. بی‌تفاوتی نسبت به علائم هشداردهنده یا تأخیر در انجام بررسی‌های تخصصی، زنان را در معرض خطراتی جدی قرار می‌دهد که به راحتی قابل پیشگیری‌اند. مسیر حفظ سلامت از تصمیم‌های آگاهانه آغاز میشود؛ تصمیمی مانند انجام به موقع آزمایش سرطان دهانه رحم که ساده‌ترین گام برای محافظت از آینده‌ای سالم است.
کلینیک تخصصی ما با تکیه بر تیمی از پزشکان باتجربه در حوزه زنان و سلامت باروری، محیطی امن و علمی برای انجام غربالگری‌های دقیق فراهم کرده است. به‌روزترین تجهیزات آزمایشگاهی، روش‌های نوین تشخیصی و مشاوره‌های شخصی‌سازی‌شده، همگی برای تضمین بالاترین سطح مراقبت طراحی شده‌اند.
ما در این مرکز نه تنها خدمات پزشکی ارائه می‌دهیم، بلکه به ارتقاء فرهنگ پیشگیری نیز پایبندیم. هر مراجعه به این کلینیک، گامی است در مسیر آگاهی، آرامش و انتخاب‌هایی هوشمندانه برای سلامت طولانی‌مدت. اگر به فکر آینده سلامت خود یا عزیزانتان هستید، این‌جا همان جایی‌ست که باید باشید. همین امروز، سلامتی را جدی بگیرید. فردا دیر است.