کمر درد و عفونت رحم؛ عامل اصلی ناباروری، دردهای مزمن کمر و لگن
کمر درد و عفونت رحم یکی از بیماریهایی است که معمولاً در سنین باروری شما بانوان را درگیر میکند. معمولاً اگر عفونت واژن به موقع توسط یک متخصص زنان خوب تشخیص و درمان نشود و یا خودتان در این امر سهلانگاری کنید، میتواند رحم را درگیر کند. هرچند عفونت رحم ممکن است دلایل دیگری مانند جراحی در یک محیط غیر استریل نیز داشته باشد

عفونت رحم و کمر درد مواردی هستند که گاهی همزمان آنها را تجربه میکنید علت کمر درد و عفونت رحم، یکی از علائم عفونت واژن، کمر درد است. کمر درد به خاطر عفونت واژن معمولاً ناحیه پایین کمر را درگیر میکند و میتواند از دردهای خفیف و مبهم تا دردهای شدید و ناتوان کننده بسته به میزان عفونت متفاوت باشد.
رحم یکی از مهمترین اندام تولیدمثل است که باید در طول سنین باروری بهطور کامل مراقب سلامت آن باشید تا در صورت تمایل به بارداری با مشکلی موجه نشوید. بسیاری از مشکلات رحم مانند آندومتریوز، عفونت رحم و ... درصورتیکه بهدرستی و در زمان مناسب تشخیص داده نشده و درمان نشوند، میتوانند بر بارداری تأثیر بگذارند و علائم مختلفی را ایجاد کنند.
رابطه کمر درد شدید و عفونت رحم نیز به این شکل است که یکی از علائم عفونتهای رحمی ایجاد درد در ناحیه کمر میباشد و اگر شما کمردردی دارید که میدانید به دلایل ارتوپدی مانند کار بیشازحد، بلند کردن اجسام سنگین، دیسک و ... نیست و نزدیک به روزهای پریود خود نیستید یا بهطور دائم این کمر درد را احساس میکنید، ممکن است دچار کمر درد شدید و عفونت رحم شده باشید که خودش را با این علامت نشان میدهد.
در این صورت باید در اسرع وقت به یک متخصص زنان خوب مراجعه کنید تا با معاینه و انجام تستهای مورد نیاز مشخص کند که چه مشکلی وجود دارد.
کمر درد تنها به دلیل عفونتهای رحم ایجاد نمیشود و معمولاً بیماریهای التهابی لگن مربوط به عفونت اندام تناسلی زنانه نیز میتوانند این کمر درد را ایجاد کنند. همچنین گاهی این کمر درد بخصوص در بارداری میتواند نشانه یک مشکل جدی باشد.
بنابراین سعی نکنید آن را با مسکنهای قوی آرام کنید یا نادیده بگیرید. شما باید حتماً به متخصص خود مراجعه کنید تا علت کمردرد شما مشخص شود. عفونت رحم تنها به یک شکل صورت نمیگیرد و مانند عفونتهای واژن شکلهای مختلفی از عفونت واژن وجود دارد که میتواند باعث کمر درد به خاطر عفونت واژن شود.
اما بهطورکلی عفونت واژن اغلب زمانی رخ میدهد که باکتریهای مقاربتی از واژن به رحم، لولههای فالوپ یا تخمدانها پخش میشوند. به همین دلیل همیشه تأکید میکنیم که با انجام غربالگریها و معاینات منظم، در صورت وجود عفونت واژن، متخصص زودتر آن را تشخیص داده و اجازه نمیدهد رحم را نیز درگیر کند.
عفونت واژن نه تنها میتواند منجر به مشکلات باروری شود، بلکه اگر در دوران بارداری ایجاد گردد، میتواند منجر به خطرات زیادی برای جنین شود که شامل زایمان زودرس، وزن پایین هنگام تولد، ناهنجاریهای مادرزادی، عفونت چشم و ... میباشند.
نشانههای و علائم عفونت رحم میتواند بسیار ظریف یا خفیف باشند. برخی از زنان هیچ علامت یا نشانهای را تا زمان تشخیص متخصص تجربه نمیکنند. درنتیجه، ممکن است تا زمانی که برای باردار شدن مشکلی نداشته باشید یا دچار دردهای مزمن بهصورت کمر درد و عفونت رحم نشوید، متوجه ابتلا به آن نگردید.
همانطورکه در قسمت قبل نیز به آن اشاره کردیم، علائم عفونت رحم ممکن است خفیف و تشخیص آن دشوار باشد. همچنین تشخیص نوع عفونت واژن که تأثیر مستقیمی در روند درمان آن دارد، تنها از عهده یک متخصص زنان باتجربه بر میآید. بهطورکلی برخی از زنان هیچ علامتی را تا زمان تشخیص در معاینات منظم دورهای ندارند. اما درصورتی وجود این علائم عفونت رحم، معمولاً علائم زیر را ایجاد خواهد کرد:
♦ کمر درد به خاطر عفونت واژن
♦ دردهای خفیف تا شدید در زیر شکم و لگن
♦ ترشحات غیرطبیعی یا سنگین واژن که درصورتیکه عفونت از نوع باکتریایی باشد، ممکن است بوی نامطبوعی داشته باشند.
♦ خونریزی غیرطبیعی از رحم، بهویژه در طول یا بعد از انجام مقاربت جنسی یا بین دو پریود
♦ درد هنگام مقاربت
♦ تب، گاهی همراه با لرز
♦ ادرار دردناک، مکرر یا همراه با مشکل
اگر شما به انجام معاینات دورهای منظم پایبند باشید و طبق برنامهای که متخصص زنان به شما میدهد، این معاینات را انجام دهید، معمولاً تشخیص عفونت واژن زودتر انجام میشود و حتی ممکن است قبل از ایجاد علائم، درمان صورت گیرد.
اما بههرحال این امکان هم وجود دارد که در زمانهای بین تاریخهای معاینات، شما دچار علائمی شوید. درصورتیکه دچار علائم زیر شدید، باید در اسرع وقت با متخصص خود تماس بگیرید و یا به اورژانس مراجعه کنید:
♦ درد شدید در پایین شکم
♦ حالت تهوع و استفراغ یا ناتوانی در نگهداشتن چیزی
♦ تب، با دمای بالاتر از 101 فارنهایت (38.3 درجه سانتیگراد)
♦ ترشحات بد واژن
اگر علائم و نشانههای عفونت واژن را دارید که شدید نیستند، همچنان در اسرع وقت به متخصص زنان خود جهت بررسی و جلوگیری از تشدید آن، مراجعه کنید. ترشحات واژن همراه با بو، ادرار دردناک یا خونریزی بین دورههای قاعدگی میتواند از علائم عفونت مقاربتی (STI) نیز باشند.
در صورت بروز این علائم و نشانهها، رابطه جنسی را متوقف کرده و در اولین زمان ممکن به دکتر زنان خوب مراجعه کنید. درمان سریع STI میتواند به پیشگیری از سایر عفونتها مانند عفونتهای رحمی کمک کند.
بسیاری از انواع باکتریها مانند عفونت واژن میتوانند باعث عفونت واژن شوند و عدمتشخیص و درمان مناسب برخی از بیماریهای مقاربتی مانند سوزاک یا کلامیدیا نیز میتواند باعث کمر درد شدید و عفونت رحم شود. این باکتریها معمولاً در طول رابطه جنسی محافظت نشده یعنی رابطه بدون استفاده از کاندوم یا دیافراگم ایجاد میشوند.
به ندرت، در شرایطی که سد طبیعی موجود در دهانه رحم دچار اختلال گردد، باکتریها میتوانند وارد رحم شما شوند. اما این شرایط میتواند در دوران قاعدگی به دلیل عدم رعایت بهداشت و بعد از زایمان، سقط جنین و یا جراحیهای مربوط به سیستم تولیدمثل اتفاق بیفتد.
همچنین گاهی ممکن است، در حین قرار دادن دستگاه داخل رحمی (IUD) که نوعی دستگاه کنترل بارداری طولانیمدت است یا هر روش پزشکی که شامل قرار دادن ابزار در رحم باشد، به دلیل انجام این روشها توسط متخصصانی بدون تجربه و در مکانهایی که استریل و مناسب نیستند باعث ورود باکتریها به دستگاه تناسلی میشوند، که علت کمر درد و عفونت رحم است.
تعدادی از عوامل ممکن است خطر ابتلا به کمر درد و عفونت رحم را افزایش دهند، ازجمله:
♦ فعالیت جنسی قبل از 25 سال
♦ داشتن شرکای جنسی متعدد
♦ داشتن رابطه جنسی با فردی که بیش از یک شریک جنسی دارد.
♦ داشتن رابطه جنسی بدون کاندوم
♦ دوش واژینال منظم که تعادل باکتریهای خوب و مضر در واژن را به هم میزند و ممکن است علائم را پنهان کند.
♦ داشتن سابقه بیماری التهابی لگن یا عفونت مقاربتی
♦ پس از قرار دادن دستگاه داخل رحمی (IUD)
♦ عفونتهای واژینال درمان نشده
♦ زایمانهای طبیعی یا سزارین
عفونتهای رحمی باید بهموقع و بهطور صحیح تشخیص داده شوند و درمان گردند. تبحر و قدرت تشخیص متخصص شما برای شناخت نوع عفونت بسیار مهم است. زیرا برخی از عفونتها علائم مشابهی دارند، اما درمان آنها باید بهصورت متفاوت صورت گیرد و عدمتشخیص صحیح منجر به درمان نادرست و گسترش بیشتر عفونت میشود که حتی میتواند تهدیدکننده زندگی باشد.
بهطورکلی نیز عفونتهای رحمی درمان نشده ممکن است باعث ایجاد بافت اسکار و کیسههای مایع عفونی (آبسه) در دستگاه تولیدمثل شوند. این موارد میتوانند باعث آسیب دائمی به اندامهای تولیدمثل گردند که درنتیجه مشکلات باروری را ایجاد میکنند.
عفونتهای رحمی درمان نشده بخصوص در دوران بارداری میتوانند خطرات بسیار جدی را برای مادر و فرزند ایجاد نمایند و گاهاً خطر مرگ را به همراه دارند.
عوارض ناشی از این آسیب در صورت عدم درمان بهموقع، همچنین ممکن است شامل موارد زیر باشند:
♦ حاملگی خارج رحمی
همانطورکه گفتیم کمر درد و عفونت رحم میتواند منجر به اسکار و چسبندگی شود و به همین خاطر، یکی از دلایل اصلی حاملگی لولهای یا خارج از رحمی است. بارداری خارج از رحم زمانی رخ میدهد که عفونت درمان نشده باعث ایجاد بافت اسکار در لولههای فالوپ شده باشد.
درنتیجه بافت اسکار مانع از عبور تخمک بارور شده از طریق لوله فالوپ برای کاشت در رحم میشود. به همین دلیل، تخمک بارور شده به جای رحم در لوله فالوپ کاشته میشود. حاملگی خارج از رحم میتواند باعث خونریزی شدید و تهدید کننده زندگی شود و نیاز به مراقبتهای فوری پزشکی و ختم بارداری وجود دارد.
♦ ناباروری
رحم یکی از مهمترین قسمتها در فرایند بارداری است و اگر دچار آسیب شود، ممکن است باعث ناباروری گردد. هر چه تعداد دفعات ابتلا به عفونت واژن بیشتر باشد، خطر ناباروری در شما بیشتر است. تأخیر در درمان کمر درد و عفونت رحم نیز بهطور چشمگیری خطر ناباروری را افزایش میدهد.
♦ دردهای مزمن کمر و لگن
عفونتهای رحمی میتواند باعث دردهای کمری و لگنی مزمن بهصورت طولانیمدت شود که ممکن است ماهها یا سالها طول بکشد. جای زخم در لولههای فالوپ و سایر اندامهای لگنی میتواند باعث درد در حین مقاربت و تخمکگذاری نیز بشود.
♦ آبسه لوله تخمدان
عفونت معمولاً دارای عامل ویروسی، قارچی، باکتریایی یا انگلی است که اینها در یکجا نمیمانند و اگر شرایط فراهم باشد، در قسمتهای مختلف سیستم تولیدمثل یا اندام تناسلی شروع به رشد و گسترش میکنند. عفونتهای سیستم تولیدمثل میتوانند منجر به آبسه در سیستم تناسلی شما شوند.
اغلب، این آبسهها میتوانند بر لولههای فالوپ و تخمدانها نیز تأثیر منفی بگذارند، اما ممکن است رحم یا سایر اندامهای لگنی را نیز درگیر کنند. اگر آبسه درمان نشود، ممکن است یک عفونت تهدید کننده زندگی ایجاد شود. بدین معنی که عفونت میتواند به سایر قسمتهای بدن و بخصوص جریان خون نیز رخنه کند و درنتیجه منجر به مرگ شود.
شما میتوانید با رعایت برخی نکات ساده تا حد زیادی از ابتلا به انواع عفونتهای قارچی و باکتریایی ناحیه تناسلی و دستگاه تولیدمثل جلوگیری کنید. ازجمله مهمترین این نکات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
♦ رابطه جنسی ایمن را تمرین کنید.
♦ هر بار که رابطه جنسی دارید، درصورتیکه نمیخواهید برای بارداری اقدام کنید حتماً از کاندوم استفاده کنید.
♦ تعداد شرکای خود را محدود کنید.
♦ قبل از داشتن رابطه با یک فرد، در مورد سابقه جنسی او سؤال کنید و از سلامت او مطمئن شوید.
♦ در مورد بهترین روشهای پیشگیری و کنترل بارداری با متخصص زنان خود صحبت کنید. زیرا بسیاری از اشکال پیشگیری از بارداری میتوانند منجر به کمر درد و عفونت رحم شوند. استفاده از روشهای کنترلکننده مناسب مانند کاندوم میتواند تا حد زیادی به کاهش خطر کمک کند. حتی اگر از روش استفاده از قرصهای ضدبارداری برای کنترل بارداری استفاده میکنید، باز هم برای محافظت خود در برابر بیماریهای مقاربتی، از کاندوم در روابط جنسی خود استفاده نمایید.
♦ اگر در معرض خطر ابتلا به STI هستید، برای آزمایش بررسی بیماریهای مقاربتی به متخصص خود مراجعه کنید. در صورت نیاز یک برنامه معاینات منظم با متخصص خود تنظیم کنید. درمان زودهنگام STI بهترین شانس را برای اجتناب از عفونتهای خطرناک مانند عفونت واژن به شما میدهد.
♦ از همسرتان بخواهید که او نیز آزمایشهای بیماریهای مقاربتی را انجام دهد. اگر به بیماری التهابی لگن یا STI مبتلا هستید، به همسر خود توصیه کنید که حتماً او نیز تحت درمان قرار بگیرد. در این شرایط، درمان تنها یک فرد مؤثر نیست و میتواند منجر به عود مجدد علائم شود.
♦ دوش واژینال نگیرید، زیرا دوش واژینال باعث برهم خوردن تعادل باکتریها در واژن میشود و میتواند عفونتهای واژینال و بعدازآن، عفونتهای رحمی را ایجاد کند.
عفونتهایی که پس از زایمان ایجاد میشوند، معمولاً از رحم شروع میشوند. زیرا باکتریها میتوانند رحم و نواحی اطراف آن را بلافاصله پس از زایمان بهراحتی آلوده کنند. چنین عفونتهایی معمولاً باعث درد در قسمت پایین شکم، تب و ترشحات بدبو و گاهاً همراه با کمر درد میشوند.
معمولاً در جلسات معاینات منظمی که باید بعد از زایمان انجام دهید، این عفونتها تشخیص داده میشوند و متخصصان بیشتر از تجویز آنتیبیوتیک برای درمان آنها استفاده میکنند. البته نوع عفونت رحم، در درمان آن بسیار مؤثر است. عفونتهای رحمی بعد از زایمان شامل موارد زیر هستند:
♦ عفونت پوشش داخلی رحم (اندومتریت)
♦ عفونت عضله رحم (میومتریت)
♦ عفونت نواحی اطراف رحم (پارامتریت)
علائم عفونت رحم بعد از زایمان میتواند شامل درد در قسمت تحتانی شکم یا لگن، تب (معمولاً 1 تا 3 روز پس از زایمان)، رنگ پریدگی، لرز، احساس کلی بیماری و ناراحتی و اغلب سردرد و از دست دادن اشتها باشد.
ضربان قلب نیز اغلب سریع است. همچنین رحم متورم، حساس و نرم میباشد و بهطورمعمول، ترشحات بدبویی از واژن تجربه میشود که مقدار آن متفاوت است. این ترشحات در برخی افراد ممکن است حاوی خون باشد.
هنگامی که بافتهای اطراف رحم آلوده میشوند، متورم میشوند و باعث ناراحتی قابلتوجهی خواهند شد که در این صورت زنان معمولاً درد شدید و تب بالایی دارند. عوارض شدید زیر بعد از زایمان نیز ممکن است به دلیل عفونت رحم ایجاد شوند:
♦ التهاب غشاهایی که شکم را میپوشانند. (پریتونیت)
♦ لخته شدن خون در رگهای لگن (ترومبوفلبیت لگن)
♦ لخته خونی که به ریه میرود و میتواند رگ را در آن ناحیه مسدود کند که بسیار هم خطرناک است. (آمبولی ریه)
♦ سطوح بالای خونی مواد سمی تولید شده توسط باکتریهای عفونی که منجر به سپسیس (عفونت در سراسر بدن) یا شوک سپتیک میشود.
♦ وجود آبسه در لگن
در سپسیس و شوک سپتیک، فشارخون به شدت کاهش مییابد و ضربان قلب بسیار سریع است. در این شرایط عفونت رحم ممکن است منجر به آسیب شدید کلیه و حتی مرگ شود.
معمولاً درمان عفونتهای رحمی و برطرف کردن کمر درد به خاطر عفونت رحم به موارد مختلفی مانند نوع عفونت، شدت عفونت، شرایط جسمانی بیمار و نظر متخصص شما بستگی دارد. اما در بین همه اینها تشخیص نوع عفونت اهمیت بیشتری در درمان عفونت دارد.
مثلاً برای عفونتهای باکتریایی باید آنتیبیوتیک تجویز شود، درحالیکه برای عفونتهای مخمری باید داروهای ضد قارچی تجویز گردد. برخی از داروها بهصورت خوراکی تجویز میشوند و برخی از آنها نیز باید بهصورت موضعی مصرف گردند.
برای عفونتهای رحمی در دوران بارداری و بعدازآن به دلیل احتمال تأثیر مواد دارویی بر جنین و نوزاد ممکن است آنتیبیوتیکها و داروهای مورد نیاز بهصورت تزریقی، تجویز گردند. اگر رحم آلوده باشد، معمولاً به زنان آنتیبیوتیک داخل وریدی داده میشود تا زمانی که حداقل 48 ساعت تب نداشته باشند.
پسازآن، بیشتر زنان نیازی به مصرف خوراکی آنتیبیوتیک ندارند. همچنین قبل از زایمان سزارین، پزشکان ممکن است برای جلوگیری از عفونتهای احتمالی کمی قبل از جراحی، به زنان آنتیبیوتیک بدهند. چنین درمانی میتواند به جلوگیری از عفونت رحم و نواحی اطراف آن کمک کند.
معمولاً عفونتهای رحمی به روشهای خانگی درمان نمیشوند و ازآنجاییکه بسیاری از عفونتها علائم مشابهی دارند ولی از پایه و اساس با هم متفاوت هستند، بههیچوجه توصیه نمیشود که از درمانهای خانگی یا درمان به روش افرادی با تجربه مشابه، استفاده شود.
استفاده از جوشانده برای عفونت رحم نیز بهصورت خودسرانه توصیه نمیشود و ممکن است علائم شما مانند کمر درد به خاطر عفونت رحم را بدتر هم بکند.
بنابراین درصورتیکه خواستید از جوشانده برای عفونت رحم استفاده کنید، حتماً ابتدا با متخصص زنان خود مشورت کنید و بعد در صورت صلاحدید پزشک بهعنوان یک درمان کمکی برای کاهش کمر درد و عفونت رحم از آن استفاده نمایید.
در اعصار گذشته، مرگومیرها از طریق عفونتهای ناشی از زایمان به دلیل روشهای زایمان غیربهداشتی رایج بود. به همین منظور در گذشته برخی از ترکیبات خاصی از گیاهان ضدعفونیکننده، تقویتکننده سیستم ایمنی و پاکسازی خون برای مقابله با عفونت رحم استفاده میشدند که شامل بوچو، Uva Ursi، سیر، اکیناسه، گل سرخ، بومادران، زیتون و ... بوده است که شما میتوانید بهترین دستور را از یک متخصص طب سنتی بپرسید و بهصورت خودسرانه نباید این مواد را ترکیب کنید. زیرا میتوانند اثرات سوء داشته باشند.
همانطورکه دیدید رابطه کمر درد و عفونت رحم یک رابطه مستقیم است. اما ممکن است کمردردی که شما احساس میکنید به دلیل عفونتهای رحم نباشد و ناشی از یک بیماری جدی دیگر مانند آندومتریوز باشد که به دلیل رشد سلولهای درون رحمی در خارج از رحم رخ میدهد.
بنابراین بهطورکلی مهم است که برای درمان کمر درد و عفونت رحم از روشهای خودسرانه استفاده نکنید و حتماً در اسرع وقت به یک متخصص زنان حاذق با قدرت تشخیصی بالا مراجعه کنید تا ابتدا علت اصلی آن مشخص شده و بعد بهترین درمان به شما ارائه شود.
سهلانگاری در درمان عفونتهای رحمی میتواند مشکلات زیادی را اعم از مشکلات باروری و در طول بارداری مشکلات متعددی برای جنین و مادر ایجاد کند.
شما میتوانید جهت ارزیابیهای کامل توسط متخصصینی باتجربه و ماهر در زمینه تشخیص و درمان عفونتهای مختلف دستگاه تناسلی و تولیدمثل با تجهیزات مدرن پزشکی، به مرکز تخصصی زنان ما نیز مراجعه کنید. جهت گرفتن زمان مشاوره میتوانید از طریق لینکهای موجود در سمت چپ صفحه با همکاران ما در ارتباط باشید.