درمان عفونت رحم؛ برای پیشگیری از ناتوانی در بارداری و ناهنجاریهای مادرزادی در طول باروری
عفونت واژن از بیماریهای شایع میان بانوان است که بخصوص بعد از زایمان، انجام برخی از روشهای درمانی و جراحی و عدم پیگیری درمان عفونت واژن بیشتر دیده میشود. از علائم عفونت رحم میتوان به درد در ناحیه زیر شکم و لگن، ضعف، تب و ... اشاره نمود. بسیار مهم است که در صورت مشاهده این علائم برای درمان عفونت رحم در اسرع وقت به یک متخصص زنان خوب در یک مرکز تخصصی زنان معتبر مراجعه نمایید. عفونت رحم هرچه زودتر تشخیص داده شوند، راحتتر قابل درمان هستند.
درمان به موقع عفونت واژن توسط پزشک میتواند از عواقب ناگواری مانند عدم توانایی بارداری و یا ایجاد مشکلات مختلف مانند ناهنجاریهای مادرزادی در طول بارداری جلوگیری کند؛ بنابراین بههیچوجه آن را ساده نگیرید و درصورتیکه متخصص شما عفونت واژن را تشخیص داد، پیگیر درمان کامل آن باشید. در ادامه نیز ما برای آگاهی بیشتر شما روشهای درمان عفونت رحم و علائم عفونت رحم را برایتان خواهیم گفت.
عفونت واژن به شکلهای مختلفی ممکن است ظاهر شود که مهمترین حالت آن اندومتریت است که منجر به التهاب پوشش داخلی رحم یا آندومتر میشود و این حالت به خاطر عفونت است. البته توجه داشته باشید که اگرچه آندومتریت و آندومتریوز هر دو پوشش داخلی رحم را تحت تأثیر قرار میدهند، اما با هم تفاوت دارند.
درواقع آندومتریت به دلیل عفونت ایجاد میشود ولی آندومتریوز به دلیل رشد بافتهای داخل رحمی در خارج از رحم مانند سطح تخمدانها به وجود میآید.
هدف درمان آندومتریت از بین بردن یا درمان عفونت رحم و رفع التهاب آن است. درمان به موقع این بیماری از هر گونه عوارض ناگوار بعدی مانند ناباروری جلوگیری میکند. بسته به میزان عفونت، علائم عفونت رحم و شرایط بیمار، متخصص زنان ممکن است از روشهای درمان عفونت رحم مختلف استفاده کند. ازجمله مهمترین این روشها عبارتاند از:
♦ آنتیبیوتیکها
آنتیبیوتیکها در صورتی تجویز میشوند که عفونت واژن ایجاد شده ناشی از باکتریها باشد. این داروها بهخوبی با باکتریهایی که باعث التهاب پوشش داخلی رحم میشوند مبارزه میکنند و درمان عفونت رحم را انجام میدهند. اگر عفونت بسیار شدید باشد، ممکن است فرد نیاز به آنتیبیوتیک داخل وریدی در بیمارستان نیز داشته باشد.
بسیار مهم است که در صورت تجویز آنتیبیوتیک، داروها سروقت و بهطور کامل حتی بعد از رفع شدن نشانههای عفونت واژن مصرف شوند. در غیر این صورت احتمال بازگشت عفونت و نیاز به مصرف آنتیبیوتیکهای قویتر وجود دارد.
♦ درمان شرکای جنسی
اگر آندومتریت و عفونت واژن به دلیل یک بیماری مقاربتی ایجاد شده باشد، ممکن است شریک جنسی فرد نیز به درمان آنتیبیوتیکی نیاز داشته باشد. درصورتیکه پارتنرجنسی بیمار خود به عفونت مبتلا باشد، درمان یکطرفه مؤثر نیست و منجر به بازگشت سریع عفونت خواهد شد.
♦ آزمایشات بیشتر
ممکن است فرد به کشت دهانه رحم یا بیوپسی آندومتر نیاز داشته باشد تا اطمینان حاصل شود که درمان عفونت رحم پس از اتمام دوره آنتیبیوتیک کامل شده است. اگر عفونت باقی بماند، پزشک ممکن است آنتیبیوتیک دیگری را توصیه کند.
♦ جراحی برای برداشتن بافت یا کورتاژ
در برخی شرایط خاص مانند بعد از زایمان یا سقطجنین ممکن است نیاز به برداشتن بافت باقیمانده از طریق جراحی یا کورتاژ داشته باشید تا از ایجاد عفونت رحم نیز جلوگیری شود.
♦ درمان هر گونه آبسه
در برخی موارد، عفونت واژن طوری است که ممکن است باعث ایجاد آبسه در داخل شکم شود. در این شرایط احتمال دارد متخصص برای خارج کردن مایع یا چرک عفونی از آبسه، جراحی یا آسپیراسیون سوزنی را برایتان تجویز نماید.
آندومتریت و عفونت واژن همیشه علائمی ایجاد نمیکنند و برخی از افراد ممکن است تا زمان انجام معاینات دورهای یا معاینات برای بررسی سایر شرایط، از داشتن آن بیاطلاع باشند. بااینحال در برخی از بیماران بخصوص در صورت شدید بودن عفونت، علائم عفونت رحم نمایان میشوند که شامل موارد زیر هستند:
♦ درد لگن یا شکم
♦ خونریزی واژینال یا ترشحات غیرمعمول واژن
♦ تب یا لرز
♦ احساس ناخوشی یا خستگی شدید
♦ داشتن یبوست یا احساس درد موقع رفتن به دستشویی
♦ عدم درمان عفونت رحم به موقع همچنین میتواند باعث ناباروری و از دست دادن بارداری شود.
بنابراین اگر یک یا چند مورد علائم عفونت رحم گفته شده را تجربه کردید، حتماً به متخصص زنان مراجعه کنید تا علت آن مشخص و درمان لازم انجام شود. توجه داشته باشید که برخی از این علائم با علائم بیماریهای دیگر مشابهت دارد و تنها متخصص زنان است که میتواند بعد از انجام معاینات و آزمایشات لازم تشخیص دقیق را انجام دهد؛ بنابراین قبل از تشخیص بیماری بههیچوجه به روشهای درمان عفونت رحم در خانه بهصورت خودسرانه روی نیاورید.
شناخت دلایل ایجاد هر بیماری میتواند به روند درمان و جلوگیری از ایجاد شرایط بهصورت مجدد کمک کند. آندومتریت درنتیجه یک عفونت در پوشش داخلی رحم که به آندومتر معروف است رخ میدهد. چنین عفونتهایی ممکن است به دلیل باکتریهای غیرطبیعی یا باکتریهایی که معمولاً در واژن یافت میشوند، ایجاد شوند.
گاهی نیز عفونت واژن به دلیل رشد بیشازحد برخی از قارچها اتفاق میافتد. دهانه رحم طوری آفریده شده است که بتواند بهطور طبیعی تا حد زیادی از ورود باکتریها و قارچهای مضر به داخل رحم جلوگیری کند. بااینحال، وقتی دهانه رحم باز است بخصوص در زمان پریودی، زایمان یا جراحی، باکتریها و قارچهای مخرب بهراحتی میتوانند وارد شوند.
عوامل خطر احتمالی برای عفونت واژن نیز عبارتاند از:
♦ زایمان طبیعی یا سزارین (سزارین شرایط ایجاد علائم عفونت رحم را بیشتر از زایمان طبیعی فراهم میکند.)
♦ سقطجنین
♦ عفونتهای مقاربتی (STIs) و سایر باکتریها ازجمله کلامیدیا و سوزاک
♦ باکتریهایی که بهطور معمول در واژن و دهانه رحم وجود دارند نیز در صورت ورود به رحم میتوانند باعث ایجاد عفونت و التهاب شوند.
♦ روشهای درمانی لگنی مانند اتساع و کورتاژ که شامل برداشتن بافت از داخل رحم است، بیوپسی آندومتر که شامل نمونهبرداری از بافت آندومتر است و هیستروسکوپی که زمانی انجام میشود که پزشک یک تلسکوپ کوچک را در رحم قرار میدهد تا ناهنجاریها را بهطور دقیقتر بررسی کند.
♦ قرار دادن دستگاه داخل رحمی مانند دستگاه آی یو دی برای جلوگیری از بارداری ناخواسته
♦ بیماریهای التهابی لگن (PID)
همانطورکه قبلاً نیز به آن اشاره کردیم، عفونت واژن میتواند بر توانایی فرد برای باردارشدن یا ادامه بارداری تأثیر بگذارد. التهاب رحم میتواند باعث ایجاد اسکار یا چسبندگی بافت شود که از لانه گزینی و رشد طبیعی جنین در دیواره رحم جلوگیری میکند. درنتیجه افراد ممکن است یا به سختی باردار شوند یا اصلاً نتوانند بارداری را تجربه کنند.
همچنین ممکن است فرد دچار از دست دادن مکرر بارداری شود. بااینحال درمان عفونت رحم در بارداری نیز با آنتیبیوتیک انجام میشود که در صورت پیگیری صحیح و مراجعه به یک متخصص زنان خوب و باتجربه که قدرت تشخیص بالایی داشته باشد، میتواند از خطرات عفونت واژن در بارداری جلوگیری نماید.
درمان عفونت رحم در بارداری بسیار مهم است؛ زیرا عدم درمان آن میتواند خطرات ناگواری برای مادر و جنین ایجاد کند که ازجمله میتوان به زایمان زودرس، سقطجنین، وزن کم در هنگام تولد، ناهنجاریهای مادرزادی، مشکلات بینایی و ... اشاره کرد.
مهمترین اصل برای درمان عفونت رحم بهطور صحیح، تشخیص درست و به موقع توسط یک متخصص زنان خوب و باتجربه است. معمولاً متخصص برای تشخیص این بیماری ابتدا سابقه پزشکی شما را میگیرد و بعد یک معاینه کامل فیزیکی انجام میدهد. بعد از بررسی موارد عمومی مانند فشار، تب، ضربان قلب و ... در بررسی فیزیکی یک معاینه لگنی انجام میشود تا علائم عفونت رحم را مشاهده کند. یک دکتر زنان خوب در این معاینه به دنبال علائمی مانند حساسیت در رحم و ترشحات احتمالی از دهانه رحم خواهد بود.
گاهی همان معاینه فیزیکی و لگنی برای تشخیص کامل عفونت واژن کافیست ولی گاهی متخصص برای بررسی دقیقتر ممکن است آزمایشات دیگری را برای رد سایر علل احتمالی علائم انجام دهد که شامل موارد زیر هستند:
♦ آزمایش خون
این آزمایش برای شمارش کامل برخی از پارامترهای خون انجام میشود که میتواند به شناسایی علائم عفونت رحم یا التهاب کمک کند.
♦ کشت دهانه رحم
در این تست پزشک ممکن است برای بررسی بیماریهای عفونی مانند کلامیدیا، سوزاک یا سایر باکتریها از دهانه رحم یک نمونهگیری انجام دهد و به آزمایشگاه بفرستد.
♦ تجزیهوتحلیل ترشحات رحمی
پزشک ممکن است ترشحات دهانه رحم را جمعآوری کرده و زیر میکروسکوپ تجزیهوتحلیل کند. این کار میتواند به شناسایی سایر علل عفونت واژن یا التهاب کمک کند.
♦ بیوپسی آندومتر
این روش با گشاد کردن دهانه رحم توسط اسپوکولوم برای اجازه دادن ورود یک ابزار کوچک یا لوله به داخل رحم است. این ابزار نمونه کوچکی از بافت را میگیرد و پزشک نمونه را برای تجزیهوتحلیل به آزمایشگاه میفرستد.
♦ لاپاراسکوپی یا هیستروسکوپی
این روشها هم بهعنوان روشهای تشخیصی و هم درمانی شناخته میشوند که شامل استفاده از یک دوربین کوچک است که به یک لوله نازک و انعطافپذیر وصل میشود. این لوله به داخل رحم فرستاده میشود و دوربین متصل به آن به پزشک اجازه میدهد تا مستقیماً به داخل رحم نگاه کند و وضعیت آن را بررسی نماید.
توجه داشته باشید که هر زمان که دچار علائم عفونت رحم مانند درد، ناراحتی لگنی، ترشح غیر طبیعی یا خونریزی غیرمعمول شدید، باید در اسرع وقت به یک متخصص زنان خوب مراجعه کنید. برخی از عفونتهای لگنی میتوانند عوارض جدی ایجاد کنند، بنابراین شروع سریع درمان و انجام درمان صحیح بهطور کامل مهم است.
افرادی که در معرض خطر ابتلا به عفونت واژن هستند، مانند مادران باردار یا افرادی که جراحیهای لگنی انجام دادهاند باید از پزشک یا پرستار خود در مورد علائم و نشانههایی که باید مراقب آنها باشند اطلاعات کافی را دریافت کنند. پزشک ممکن است برای کمک به پیشگیری از ایجاد عفونت واژن در شرایطی که فرد در معرض خطر ابتلا به این عارضه است، از قبل آنتیبیوتیک تجویز کند، مانند زمانی که تحت یک عمل لگن برنامهریزیشده یا جراحی قرار میگیرید. پزشک ممکن است بسته به شرایط بیمار آنتیبیوتیکها را قبل یا بلافاصله بعد از عمل تجویز کند.
ازآنجاییکه بیماریهای مقاربتی نیز میتوانند باعث ایجاد علائم عفونت رحم شوند، حفظ سلامت جنسی افراد، با استفاده از ابزاری مانند کاندوم بسیار مهم است. رفتارهایی نیز که میتواند کمک کند شامل شرکت در غربالگریهای منظم برای بیماریهای مقاربتی میباشد.
اگر عفونت واژن به موقع و بهدرستی تحت نظر یک متخصص زنان خوب و باتجربه بهطور کامل درمان نشود میتواند باعث عوارض زیر گردد:
♦ ناباروری
♦ پریتونیت لگنی که یک عفونت عمومی لگنی است.
♦ آبسه در لگن یا رحم
♦ سپتی سمی که به دلیل وجود نوعی باکتری در خون ایجاد میشود.
♦ شوک سپتیک که به معنی فشارخون بسیار پایین است و میتواند تهدید کننده زندگی باشد.
روشهای مختلفی بهعنوان درمان عفونت رحم در خانه معرفی میشوند. این روشها معمولاً نمیتوانند عفونت شما را بهطور کامل برطرف کنند و تنها بهعنوان روشهای کمکی برای کاهش علائم عفونت رحم مفید هستند. بهعلاوه شما نباید خودسرانه از این روشها بخصوص در موقعیتهای خاصی مانند بارداری استفاده کنید و حتماً قبل از استفاده از آنها باید با متخصص خود مشورت نمایید. بهترین روشهای درمان عفونت واژن در خانه عبارتاند از:
1. ماست یونانی
ماست یونانی یا ماست ساده سرشار از مادهای به نام پروبیوتیک است. پروبیوتیکها میتوانند برعلیه C. albicans که یک نوع باکتری به وجود آورنده عفونت واژن هستند، بصورت موثر عمل کنند. ماست را میتوان یک پروبیوتیک عالی در نظر گرفت، زیرا حاوی باکتریهای زنده مانند لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس است. این باکتریها برای ایجاد یک محیط سالم در واژن شما ضروری میباشند و میتوانند به درمان رشد بیشازحد ناشی از عدم تعادل محیط واژینال و جلوگیری از ورود آنها به رحم کمک کنند.
2. اسید بوریک
اسید بوریک نیز یک ضدعفونیکننده قوی است که بهعنوان یک روش درمان عفونت رحم در خانه شناخته میشود و برخی افراد ادعا میکنند برای درمان عفونتهای قارچی مقاوم به درمانهای دیگر نیز مفید است. میتوانید از شیاف اسیدبوریک استفاده کنید که برای استفاده از آن حتماً باید متخصص خود را در جریان قرار دهید؛ زیرا اسید بوریک در مقادیر زیاد سمی است.
در صورت جذب بیشازحد میتواند منجر به آسیب کلیه، نارسایی حاد سیستم گردش خون یا حتی مرگ شود؛ بنابراین بههیچوجه بهصورت خودسرانه از آن استفاده نکنید. همچنین مصرف آن در دوران بارداری به هر شکلی که باشد، ممنوع است.
3. اسانس پونه کوهی
یکی دیگر از روشهای درمان عفونت رحم در خانه استفاده از برخی گیاهان دارویی مانند پونه کوهی است. پونه کوهی معمولی یا مرزنجوش اوریگانوم مادهای است که معمولاً بهعنوان چاشنی غذا مورد استفاده قرار میگیرد. بااینحال از پونه کوهی در طب سنتی برای درمان بسیاری از بیماریها مانند درمان عفونت رحم نیز استفاده میشود.
توجه داشته باشید که روغن پونه کوهی یک رقیق کننده طبیعی خون است، بنابراین اگر از داروهای رقیق کننده خون برای بیماریهای دیگر استفاده میکنید، نباید از پونه کوهی استفاده کنید و این امر میتواند برای سلامت شما خطرناک باشد.
همچنین به یاد داشته باشید که روغنهای ضروری مانند روغن پونه کوهی را بهصورت خوراکی مصرف نکنید. روغنهای ضروری معمولا در روشهای درمانی مانند آروماتراپی استفاده میشوند. درحالیکه برخی از مطالعات در حال بررسی روشهای دیگر برای استفاده از اسانس پونه کوهی هستند، در حال حاضر کارشناسان توصیه میکنند آن را ابتدا در روغن حامل مانند زیتون یا روغن بادام شیرین رقیق کنید و بعد مصرف نمایید.
برای استفاده، 3 تا 5 قطره اسانس را در هر 28 گرم روغن حامل مخلوط کنید. سپس آن را بهصورت ماساژ روی پوست ناحیه واژن بمالید. با استفاده از دیفیوزر نیز میتوانید آن را استنشاق کنید.
4. شیافها و مکملهای پروبیوتیک
پروبیوتیکها علاوه بر اینکه در برخی از مواد غذایی مانند ماست بهطور طبیعی وجود دارند، بهعنوان شیاف یا مکمل نیز در بازار عرضه میشوند که به بازیابی تعادل باکتری و مخمر در سراسر بدن شما کمک میکنند. مکملهای خوراکی حدود 10 روز طول میکشد تا به اثر کامل برسند، بنابراین برخی از افراد از مکملهای پروبیوتیک دار به شکل شیاف واژینال نیز استفاده میکنند تا نتایج سریعتری حاصل شود. البته نباید بدون مشورت پزشک از این مکملها یا شیافها استفاده کنید.
5. روغن نارگیل
روغن نارگیل یک روغن چرب ولی سبک است که از گوشت نارگیل به دست میآید. این روغن فواید بسیاری برای سلامت کل بدن دارد و میتواند تا حدی به درمان عفونت رحم نیز کمک کند. درواقع با درمان عفونت واژن از طریق این روش میتوانید به درمان یا جلوگیری از ایجاد عفونت واژن نیز کمک کنید.
نتایج تحقیقات انجام شده نشان میدهد که استفاده از روغن نارگیل برای مقابله با کاندیدا آلبیکنس مؤثر است و این تکنیک درمان عفونت رحم در خانه را به یکی از معدود داروهایی تبدیل میکند که شواهد قوی دال بر اثربخشی آن وجود دارد.
لازم به ذکر است برای درمان عفونت قارچی واژن با استفاده از روغن نارگیل، حتماً روغن نارگیل خالص و ارگانیک بخرید.
6. روغن درخت چای
روغن درخت چای نیز یک روغن ضروری است که برای از بین بردن قارچها، باکتریها و ویروسها و درنهایت درمان عفونت رحم در خانه استفاده میشود. یک شیاف واژینال حاوی روغن درخت چای ممکن است به درمان عفونتهای واژن نیز کمک کند. ترکیبات موجود در روغن درخت چای ضد میکروب و ضد قارچ است که برای بهبود علائم عفونت رحم از نوع قارچی یا باکتریایی میتواند مفید باشد.
روغن درخت چای یک اسانس فوقالعاده قدرتمند است؛ بنابراین اگر قرار است پوست شما را لمس کند، مطمئن شوید که آن را با روغن حامل مانند روغن جوجوبا یا نارگیل رقیق کردهاید. شیاف واژینال درخت چای بهترین گزینه طریقه مصرف این ماده است که میتوانید با مشورت پزشک آن را تهیه و استفاده نمایید.
7. سرکه سیب
یکی از درمانهای محبوب بخصوص برای عفونت قارچی، حمام سرکه سیب است. سرکه کاربردهای دارویی زیادی در طب سنتی دارد که برخی از آنها بیشتر از سایرین توسط تحقیقات ثابت شده است. وقتی نصف فنجان سرکه سیب را به یک وان ولرم آب اضافه کنید و به مدت 20 دقیقه در آن بمانید، جزء اسیدی سرکه میتواند هر گونه میکروارگانیسم مضر ازجمله مخمرها که باعث عفونت میشوند را از بین ببرد و به درمان عفونت رحم کمک کند.
همانطورکه ملاحظه کردید روشهای مختلفی برای درمان عفونت رحم وجود دارد. اینکه کدام یک از این روشها برای شما مناسب است به موارد مختلفی مانند نظر متخصص، مهارت متخصص در تشخیص نوع عفونت، میزان علائم عفونت رحم، شدت بیماری و شرایط خاص بیمار بستگی دارد؛ مثلاً داروهایی که در دوران بارداری تجویز میشوند معمولاً با داروهایی که در دوران عادی تجویز میشوند، متفاوت است.
با توجه به اینکه برخی از علائم عفونت رحم با بعضی دیگر از موارد جدی مشابهت دارند، بخصوص در شرایط خاص مانند بارداری بههیچوجه نباید از روشهای درمان عفونت رحم در خانه بهصورت خودسرانه استفاده کنید و برای استفاده از هرکدام باید ابتدا با متخصص خود مشورت نمایید.
خوشبختانه در مرکز تخصصی ما متخصصان زنان باتجربه و حاذقی در حال فعالیت هستند که میتوانند به کمک تجهیزات بروز دنیا در ابتدا بهترین تشخیص و بعد هم مؤثرترین درمان را به شما پیشنهاد دهند. برای گرفتن نوبت کافیست از طریق شماره تلفنهای موجود در بخش تماس با ما با همکاران ما در ارتباط باشید.